19.09.2013 Views

ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...

ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...

ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Ka <strong>ADB</strong>: Ka Lad ban kham sngewthuh ïa ka Asian Development <strong>Bank</strong> 5<br />

Ka Chashma Right <strong>Bank</strong> Irrigation Project, Pakistan<br />

Ka thong jong kane ka projek ka long ban ring um sha ka jaka kaba 231,000 hectares kaba don ha ka mon ka<br />

liang jong ka rud wah Indus ha Pakistan. Ka jingktah jur ia ka mariang bad ka imlang sahlang kiba mih na kane<br />

ka projek ki long na ka daw ba ia ka projek ym shym la pyrkhat bha, bad ha ka jingduna ban pynkhreh ia ka jaka<br />

sah ha ka ban pynkhriah shnong namar kine ki jingduna halor ki jing pyrshah ka la wanrah ia ka jingslei um ha<br />

kipor lyiur, ha ka ba la ktah ia ka imlang sahlang ha ka shnong ka thaw. Ka la wanrah ruh ia ka jingjular ha ki iing<br />

ki sem ha ka ba ki hap ban phet na la shnong. Nalor kane, ka projek ka wanlam ia ki jingjot jong ki khlaw ki btap,<br />

ki mrad ki mreng, bad jingsynjor jong ka khyndew. Ka <strong>ADB</strong> ka la ialam bakla ha ki dulir ia ki jingktah jong ka<br />

projek ia ka mariang bad ha kane ka rukom kam shym la pynkhreh ne tohkit ia kine ki lamsniew kiba la ktah ia<br />

ka mariang.<br />

Ka Chashma projek ka don ha ka tnat jingtohkit jong ka <strong>ADB</strong>; ka kaiphot ba khatdun (Final Report) jong ka tnat<br />

jingtohkit (Inspection Panel) ka rai Ba ka rukom jingpyniaid jong ka <strong>ADB</strong> ka la pynkhein ia hynriew tylli ki ain<br />

ha ka por ba pynkhreh bad pyntreikam ia ka Chashma project.<br />

Ki nuksa ba la pyni ba ki dei na kito ki projek ha kaba ki trai nong shong shnong kiba la shah ktah ha ka ba ki la lah<br />

ban iakhun bad ka <strong>ADB</strong> ha ka ban pan bad pynbor ia ka bank ba ka dei ban kitkhlieh na ka bynta kine ki jingjulor.<br />

Don bun ki nuksa, ia ki ba ym lah ban kdew hangne, ha kaba ki trai ki trai nong shong shnong jar jar ki la iai shah<br />

shitom lynba ki projek jing ka <strong>ADB</strong>.<br />

Balei yn <strong>the</strong>w ia ka <strong>ADB</strong> na ka bynta ki jingiarap (Why target <strong>the</strong> <strong>ADB</strong> for Advocacy)?<br />

Wat lada ki sorkar jong ka ri ki kitkhlieh lang bad ka <strong>ADB</strong> halor ki projek kiba shem jingeh ka long kaba kongsan<br />

ban kdew ia ka <strong>ADB</strong> na ka bynta kine kid aw harum:<br />

● Ka <strong>ADB</strong> bei tynka sha ki ri shimram, ka don ki bor ban aibor halor ki ain jong ki kam pynroi ha kine ki<br />

ri.<br />

● Ka projek kam lah ban iaid shaphrang khlem ka muhor jingkohnguh jong ka <strong>ADB</strong>, lynba kane ka <strong>ADB</strong><br />

ka la lah ban shim ram na kiwei ki seng bei tyngka (multilateral, bilateral and private sector sources) na<br />

ka bynta kano kano ka projek. 5<br />

● Katto katne na ki jingdonkam jong ka, ka <strong>ADB</strong> ka shaniah ha ki jingai jingiarap ha ki ri kiba iasyllok<br />

dkhot bad ka bank, ki paidbah siew khajna jong kine ki ri namar kata ki lah ban kam ba ka bank ka don<br />

ka kamram ban jubab sha ki. Ka bor jong ki seng pyr<strong>the</strong>i halor kine ki kam ka pynlong ia ki sengkhihlang<br />

ban kdew bad puson ha kito ki mat kiba Ba kongsan hynrei Ba synjor.<br />

● Bun na ki sorkar Ba shim ram na ka bank ki long ki sorkar ki bym da khlain ha ka synshar khaddar<br />

paidbah. Kito ki sorkar thombor (authoritarian government) ki long barabor ki Ba nyngkong ban iuhroit<br />

ia ka imlang sahlang bad ka mariang na ka bynta kine ki projek kiba rem dor. Ki seng khih lang li iasaid<br />

ba kum ha kine ki khyllipmat ka bank ka dei ban kitkhlieh na ka sorkar.<br />

● Ka jing<strong>the</strong>w bad khmih bniah (evaluations) ba hapoh jong ka bank, ka <strong>ADB</strong> ka la kubur ba bun na ki<br />

projek kim shym lah/lane jop ka jingthmu jong ka 6 .<br />

● Ki don ki jingpynshi Ba ia ka jingduk ym pat lah ban pynduh ne rat dyngkhong ha ki katto katne ki ri:<br />

ha man ka por kine ki projek ki wanlam pynban ia ka jingduk Ba ar shah, wat la da bun snem ba la ai<br />

jingiarap da ka <strong>ADB</strong>.<br />

Ka kamram jong ki seng bhalang ha ki kam jong ka <strong>ADB</strong> (Civil society role in <strong>ADB</strong> operations)<br />

Ki don ki kamram jongki ban tohkit ia ka jingtreikam ha ka <strong>ADB</strong> ha ka liang ban pynroi pynsam ia ki ri, da ka Ba ai<br />

jingiarap ka ka pisa, tyngka bad ban rat dyngkhong ia ka jingduh, jingjar jong ki, kine ki seng bhalang ki lah ban leh<br />

ia kane da kaba:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!