19.09.2013 Views

ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...

ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...

ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

60 Ka <strong>ADB</strong>: Ka Lad ban kham sngewthuh ïa ka Asian Development <strong>Bank</strong><br />

SASEC kan pyntrei kam bha kham kloi kum ha u snem 2000 11 . Ka SASEC ka pyni ba ka tourism kan long ruh ka ba<br />

kongsan ha poh ka iatylli lang ha ka jingtrei jong ka bad ki thain rit ruh. Ka seng kaba ia trei lang na ka bynta ka<br />

tourism (working group) la thaw ia ka da ka SASEC prokram, bad ka pyni shuh shuh ban kan trei khnang na ka bynta<br />

kito ki jait jingiarap ne ki lad ki ban tei ia u jait bynriew jong ka thain. Ka meeting ka ba lai jong ka ne ka seng<br />

(working group) kaba la long ha u July 2003 ka la ia sngewthuh jingmut halor ar tylli ki kyndon kita ki long kumne:<br />

ka Buddhist circuits (ka jingiaid maphusor) bad ka ecotourism ka ba iadei bad ka pyni phuh iphieng ia ka mariang ka<br />

ba ka tynrai jong ka, ka long na ka leh niam leh rukom jong kane ka thain hi. Ka jingpynkhreh ne ka plan kaba ha u<br />

snem 2003 12 ka ba iadei ban tei ia ka tourism jong SASEC, ka la kynthup hi ia kitei ki ar tylli ki kyndon ki ba la kdew<br />

ha neng , bad ki kdew ruh ia kito ki ba kongsan kiba iadei kumno ban pynkhlain bor bad ban tei ia ki spah khyndew,<br />

mariang jong ki briew jong kane ka thain 13 . Ka tnat ba iadei ha ka jingbatai, jingai nuska na ka bynta kane ka seng la<br />

pyni ha ka Regional Cooperation Strategy bad ka prokram na ka bynta u snem 2004 ban kyrshan ia ka seng tourism<br />

hapoh ka SASEC 14 .<br />

North East Region Assement and Development Strategy concept paper<br />

Kane kot shemphang ka ba btai ia ka rukom pyniad kam, bad jing<strong>the</strong>w, jingbniah jong ka thain lam mihngi bad kaba<br />

dei na ka bynta ki buit ki lynti ha ka ban tei ia kane ka thain, ka kdew shai ia ki mat ba kongsan ki ba pynkhlain shuh<br />

shuh halor jong ka jingtrei kam jong ka <strong>ADB</strong> hapoh kane ka thain lam mihngi bad ka jing thaw ia ka seng ka ban ai<br />

buit ai bor, ban pynduna ia ka jingduk jong kane ka thain. Kane ka kot ka kdew ia ki mat kongsan kum ka jingiarap<br />

ban tei ia ka thain hi baroh kawei, kine ki long ba donkam kyrkieh ban pynkhreh na ka bynta kane ka thain lam<br />

mihngi ha ka ioh ka kot jong kane ka thain hi kaba ki ong ka Economic and <strong>the</strong>matic sector work (ESTW). Kane ka<br />

sngewthuh shai ba hangne ha thain lam mihngi ka don ka jingiashaniah jong kawei shnong ha kawei pat ka shnong<br />

ha ka imlang sahlang. Bun ki ESTW ba la thaw la sdang pyntrei kam ha ka shnong Sikkim. Kine ki ESTW kin peit<br />

bniahh ha ki shnong kum ka Assam, Arunachal Pradesh, Meghalaya, Manipur, Mizoram, Nagaland bad ka Tripura.<br />

Kane kot shemphang ka btai halor ki buit ki lynti jong ka <strong>ADB</strong> kumno ka shim nyngkong eh ia kito ki jingtyrwa<br />

projek kiba ia khun ban ioh tyngka. Kane ka kot la buh khmat lypa ban pynwan nia lada don kano kano ka daw ba ha<br />

ka thain lam mihngi, nalor ba ka ioh bai seng, ne kiwei pat ki jingiarap tyngka na ka sorkar kmie (ka long haduh<br />

khyndew phew percent 90% kum ki grant) haduh ba pyni ba ha baroh kawei ka ri shityllup ka ioh bun hi kane ka<br />

thain lam mihngi ha ka liang ka pisa na ka sorkar kmie. Hangne phi iohi ba kat kum ka jingong jong ka <strong>ADB</strong>, ka ioh<br />

ka kot jong kane ka thain lam mihngi ka iai long kabam don lad don lynti ban tei bor met ia la ka shnong, bad haba<br />

phin ia khein bad ka ri hi baroh kawei, ka thain lam mihngi ka dang long ka jaka kaba dang duk , kaba ki trai<br />

nongshong shnong kim lah trei kam trei jam, bym nang trei, bym nang pynroi bad ba ki jaitbynriew ki dang iai sah<br />

bieit. Kane ka kot ka ong shuh shuh ba jingiarap ia ka thain lam mihngi kan dei ban kham long ka ba tyneh, ba jur<br />

shuh shuh ba ka sorkar ka ri India kadei ban pynkhlain shuh shuh na ka bynta ka ne ka thain ka ki ong “ka thain ba<br />

duk, ba bieit ba <strong>the</strong>m ba sah marwei” ba dei ban wanrah rynkat bad kiwei pat ki thain pdeng shnong ka ri kiba ka ioh<br />

ka kot, ka imlang sahlang ka la kiew bha shakhmat.<br />

Ka TA ba kane ka kot shemphang ka tyrwa kan sa tei ia ki (i) jingpule jinputhi kiba iadei bad ka synjuk seng bad<br />

synshar khaddar bad ia ka jingiathuh hyndai hynthai ban tip ia ka tynrai jong kawei pa kawei ka hima hangne ha thain<br />

(ii) Ka jingpule bniah ha ka ioh ka kot ha kawei pa kawei ka hima jong ka thain lam mihngi. (iii) ka jingpule jingputhi<br />

ba <strong>the</strong>w ia ki jingdonkam ban dei ban shim nyngkong ne khmih bniah. (iv) ki buit ki lynti ki ba iadei na ka bynta ban<br />

tei lang ia ka thain baroh kawei shityllup, ka ban iarap ia ka <strong>ADB</strong> kumno ban jied bad ban shim nyngkong eh ia kito<br />

ki projek kiba pan jing iarap kiba kham kongsan.<br />

Assam Governance and Public Resource Management Programme<br />

Ka TA na ka bynta ka Assam bad ka prokram pyniaid ia ka jingdon jingem ki paidbah kan btai hangne ia ki kyndon<br />

kumno ban pyntrei kam kaban pynstet ha ka kiew ka ioh hapoh Asaam, da kaba kyrshan ia ka sorkar Assam ha ka ban<br />

shna dur ia ki kyndon ki ba iadei ia rukom pyniaid ia ka jingdon jingem ki paidbah. Kine ki long ban pynthymmai ia<br />

ki kyndon ki ba rim ki ba la shna ha katta ka rukom ban pyni shai ia ka tynrai jong ka pud ka <strong>the</strong>w kaba ia dei bad ka<br />

jingkynshew pla tyngka ka ba ki ong ka MTFRP (Medium Term Fiscal reform program) ka MoU, (ka jingsngewthuh<br />

rynkat lang hapdeng ki ar tylli ki kynhun) ka ba peit bniah ia kine harum (i) ka jingpynthymmai ia ki ain khajna kiba

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!