ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
58 Ka <strong>ADB</strong>: Ka Lad ban kham sngewthuh ïa ka Asian Development <strong>Bank</strong><br />
ba ar (Second Phase) jong ki jingpyntreikam surok. Ki jingthmu jong kane ka projek ki kynthup ban pynduna ia ka<br />
jingkyrduh (poverty) bad ruh ban kyrshan ia ka roi ka par (economic growth) jong ka thain shatei lammihngi (Nor<strong>the</strong>ast)<br />
da kaba (i) plielad ia ki lynti khaii (markets) ki kam ki jam (jobs) bad ki lad pynbha ia ka imlang sahlang (social<br />
services), kynthup ruh ia ka koit ka khiah bad ka jingpule puthi (health and education); (ii) pynbha ia ki nongkyndong<br />
(rural habitations) da kaba pyniasoh ia ki da ki surok ba paka (all-wea<strong>the</strong>r road connections)<br />
Ka Rukom Leit Jingleit da ki Wah Bynta-I (Inland Waterway Sector-I)<br />
Ka <strong>ADB</strong> ka ia kyrshan pisa ia 3 tylli ki projek (3 waterway projects) ka sorkar India na ka bynta ki rukom leit jingleit<br />
da ki wah (water transport) kaba kynthup ia ka bynta Brahmaputra-Barak kum kawei na ki lynti um (waterway).<br />
Kane ka long katkum ki jingthmu jong ka plan ka <strong>ADB</strong> na ka bynta ka ri India (<strong>ADB</strong>’s 2003-2006 Country Strategic<br />
Plan for India). Ka jingthmu ka kynthup ban pynjur ia ka jingiasnohktilang hapdeng ki ri jong kane ka thain (subregional<br />
cooperation) lyngba kine ki rukom leit jingleit da ki wah hapdeng ka India bad ka Bangladesh (Waterway<br />
linkages between India and Bangladesh). Jingpynkhuid (Dredging) ia ki wah heh bad wah rit ba iaid ki lieng kit<br />
jingkit jong ka thain (navigational fairways in <strong>the</strong> region), ki jingpynbiang ia ki jaka ba paka khnang ban suk ka<br />
jingleit na baroh ki liang jong ka um bad ruh ki surok (intermodal terminals), kine ki long ki mat kiba kham kongsan<br />
jong kane ka projek. Ka jingthmu treikam ka kynthup ruh ia ka jingpynthymmai (redefining) jong ka rukom trei kam<br />
ka tnat Inland Waterways Authority of India bad ka jingpynkhlain ia ki rukom bei pisa (financing capability) nangta<br />
ka kynthup ruh ban pynjur ia ka jingiajan hapdeng ka India bad Bangladesh da kaba pynbha ia ki jingiateh (existing<br />
agreements) khnang ban pynsuk ia ka leit jingleit da ki wah hapdeng kine ki artylli ki ri (cross border inland waterway<br />
transport between India and Bangladesh).<br />
Ka rukom leit jingleit da ki wah Bynta-II (Inland Waterway Sector-II)<br />
Ka thong jong ka Inland Waterway Sector-II kumba la batai ha ka dulir pyrkhat kam (<strong>ADB</strong> Concept paper) jong ka<br />
<strong>ADB</strong> ka long ban pynbha ia ka synshar khadar (good governance) da kaba pynkhlain ia ka tnat ba dei peit ia ka leit ka<br />
wan da ki wah. Ka Inland Waterways Authority of India (IWAI), kum ka tnat ban pyntreikam ia ki jingpynbha bad<br />
jingpynheh ia ki lynti jong ki wahbah (National Waterway System). Kane ka jingthmu ka long ban pynsuk, pynheh,<br />
pynjur bad pynshongtat ia ka leit ka wan lyngba ki wah ha ka thain (sub-region), kan pynjur ruh ia ka jingiadei ba jan<br />
hapdeng ki ri jong ka thain (sub-regional cooperation) khamtam hapdeng ka India bad ka Bangladesh. Ki jingthmu<br />
bei pisa ka long ban pynbha (improving) ia kumba 2500 KM jong ki lynti wah jong ka ri India. Kane ka kynthup ia<br />
ki bynta jong ka National Waterway 2 bad sha lyndet ka Dibrugarh ha ka thain shatei lammihngi bad ka National<br />
Waterway 3 ha Kerela, kan kynthup ruh ia ki jingthmu ka National Waterways ha Orissa da kaba pynkhuid (dredging)<br />
ia ki wahrit (inland waterway), jingshna ia ki jinghikai shaphang ki kam iadei bad ki wah (construction of river<br />
training works), jingpynbiang ia ki jaka ba paka khnang ban suk ka leit ka wan lyngba ki surok bad ki wah bad ruh ki<br />
tiar ki tar ha kum kine ki jaka (intermodal terminals and <strong>the</strong>ir associated equipment 7 )<br />
Ki projek ban pynbha ia ki sor Bynta I & II (Urban Development Project Phase I & II)<br />
Ka jingthmu ka long ban kyntiew ia ka koit ka khiah ki paidbah bad ban pynbha ia ki rukom treikam treijam ha sor.<br />
Ka projek ka ringdur ha kaban pyniar ban pynbha, pynheh ia ki sor bad ban kyntiew ia ka ioh ka kot, ban pynduna ia<br />
ka jingduk jingkyrduh (reduction of poverty), ban pynbha ia ka synshar khadar ha sor (enhancing of urban governance)<br />
bad pynkhlain ia ki rukom treikam jong ki (institutional capacity) Ki jingpynthymmai ia ki tnat treikam b ad ia ki<br />
rukom trei kam (policy and institutional reform) ki long ki kongsan ha kane ka projek. Ki jingaibuit lane Technical<br />
Assistance ba la pynkhreh da ka <strong>ADB</strong> na ka bynta ka thain shatei lammihngi (Nor<strong>the</strong>ast Region Urban Development<br />
(Phase I & II) ka kynthup ia – ka um (water supply), jingkhuid bad jingbred jakhlia (sanitation and waste management/<br />
water supply & sanitation 8 ). Ka Bynta I (Phase I) ka kynthup ia ka Shillong (Meghalaya), Gangtok (Sikkim), Aizawl<br />
(Mizoram), Agartala (Tripura) bad Kohima (Nagaland), nangta ha ka Bynta II (Phase II) kan iarap aibuit ia ka Imphal<br />
(Manipur), Itanagar (Arunachal Pradesh), Dispur & Guwahati (Assam). Ka jingiarap (Technical Assistance) na ka<br />
bynta ka projek kan long ha ka dur jong ka jingshim jingkhein kumno ban pyntrei ia ki projek ha kine ki nongbah,<br />
haduh katno ki donkam ia ka pisa (financing), peit ia ki jingiarap ha ki por ba la leit ha ki sor (review past support to<br />
<strong>the</strong> urban sector), lum jingtip halor ka ioh ka kot jong u paitbah (conduct a socio economic survey), lum jingtip halor<br />
ka duk ka kyrduh (poverty economic survey).