ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ka <strong>ADB</strong>: Ka Lad ban kham sngewthuh ïa ka Asian Development <strong>Bank</strong> 57<br />
Ka <strong>ADB</strong> ka la kdew shai ba ka thain shatei lammihngi kan long kum ka lynti (corridor) kaban lam sha ka khaii ka<br />
pateng (economic integration) bad kiwei kiwei ki ri jong ka dewbah Asia ba shathie (South Asia) bad kaba shaphang<br />
mihngi jong ka Asia (South East Asia). Ka <strong>ADB</strong> ka shim ia kaban lamkhmat ia ka thain shatei lammihngi (NE) ha<br />
kaban pynbha ia ki rukom kit jingkit da ki kali (transportation) bad ki rukom pyntip (communication), ki jingpynbha<br />
ia ka sor (urban Development), ki jingkyntiew ia ka die ka thied jong ki mar rep (Agri business), ki jingpynbha ia ka<br />
rukom pynmih bording (Power Reforms), khnang ban pynlong (facilitating) ia ka thain shatei lammihngi kum ka lad<br />
ban ia khaii (sub-regional trade) bad kiwei ki rib a marjan jong ka Asia. Ka <strong>ADB</strong> ka shim ba kine ki jingpyrshang<br />
lamkhmat (initiatives) jong ka ha ka liang ka khaii ka pateng (trade) na ka bynta ka thain shatei lammihngi ki long<br />
kiba donkamm khnang ban pynthymmai bad ban pynbha ia ka rukom khaii (trade) bad ban pynmyntoi ia ka jingbei<br />
pisa (investment) jong ka <strong>ADB</strong> ha kine ki jylla jong ka thain shatei lammihngi. Ka jinglam khmat jong ka <strong>ADB</strong> kan<br />
wan rah ruh ia ka jinglong kaba biang ha kaban ioh ia ki jingbei tyngka mna ki seng shimet (private sector investments)<br />
khnang ban pynlah ia kane ka thain ba kan ia shim bynta ha ki jingiakhaii bad ka pyr<strong>the</strong>i baroh kawei (global) bad ruh<br />
ha ki rib a marjan (regional trade) ban pynseisoh ia ka jingshimbynta jong ki riew shimet (private players)<br />
Ki Projek surok ia ki jylla ba shatei ka thain lammihngi (North Eastern State Roads Project)<br />
Ki projek surok (Road Project) jong ka <strong>ADB</strong> ha ka thain lammihngi jong ka India ki <strong>the</strong>w ban iarap ha kaban pynbha<br />
ia ki surok bah bad ruh ban pyniasnoh ia ki lynti bad kiwei kiwei ki surok bah jong ka ri India baroh kawei, nangta ruh<br />
bad ki lynti surok bah jong ki ri b a marjan (sub-regional level network). Ha ka jingpyrkhat jong ka <strong>ADB</strong>, ki phra tylli<br />
ki jylla jong ka kane ka thain lammihngi kin ialong kum kawei ka thain da ka jingpynlong jong kine ki projek surok,<br />
bad da kine ki projek kin sa jied kino ki surok (national highways, state highways bad ki surok district kiba pynbiasoh<br />
bad ki nongbah jong ki jylla, bad kiwei kiwei ki surok rit jong ki district) kiban long ki lad ban pyniatylli ia ka thain<br />
baroh kawei (regional intergration) Kine ki projek surok kin pynsuk (facilitate) ruh ia ka khaii ka pateng jong ka<br />
thain lammihngi bad ka ri India baroh kawei bad ruh sha ki ri ba marjan (neighbouring countries). Ka jingaibuit lane<br />
TA kan shim shuwa (prioritized) kumba 2,500 KM ka surok da kaba shim jingkhein ia ka jinglong ka surok, ki<br />
jingiaid kali, bad ki jingpyniasoh jong kine ki surok (connectivity 6 )<br />
Ki Dulir Pyrkhat kam ha kaba iadei bad ka leit ka wan – Ki surok ha ka thain shatei lammihngi. (Nor<strong>the</strong>astern<br />
Region Transport Capacity Development Concept Paper)<br />
Ki dulir pyrkhat kam ba la tip kum “<strong>ADB</strong>’s Nor<strong>the</strong>astern Region Transport Capacity Development Concept paper of<br />
17 August 2004”, ka pyni ia ki jingthmu ha kaban wanrah ia ki jingmyntoi ba khyndiat snem (medium-term institutional<br />
development), kynthup ruh ia ki prokram ai jinghikai (training), ki rukom ai jinghikai (framework for training), ki<br />
jingthoh bniah halor ki jingiakren (consultants) ban pynbha ia ka jingtrei bad jingkitkhlieh (accountability) jong ki<br />
tnat ba dei peit ia ki surok (road sector institutions) ha ki jylla jong ka thain shatei lammihngi.<br />
Ia ka dulir pyrkhat kam (concept paper) la pynkhreh halor ka nongrim ba ki tnat treikam jong ki 8 tylli ki jylla (public<br />
works departments) ha kane ka thain shatei lammihngi kata ia ka jylla Assam, Arunachal Pradesh, Meghalaya, Nagaland,<br />
Tripura, Mizoram, Manipur bad Sikkim ki duna ha ka bor ban pyrkhat, rukom shna, jingpyntreikam, jingbuddien ia ki<br />
projek surok (planning, engineering, supervision and monitoring of road development works) bad ki duna ka<br />
jingsngewthuh ha kaban pyntreikam ia ki projek heh ba bei tyngka na shabar (externally funded projects), bad ki duna<br />
ka jingtip jingstad ban pynkhreh ia ki jingthoh jingtar kiba iadei bad ki projek baheh (project report) bad kiwei kiwei<br />
ki jingtreikam (investigations)<br />
Ka Bynta-II ki Surok Nongkyndong (Rural Roads Sector-II)<br />
Ka Bynta ba-ar (Second Phase) jong ka Rural Roads Sector-II ka kynthup ia ka jylla Assam na ka bynta ka projek ba<br />
ar-kyrdan (two-stage) ba la kyrshan da ka Asian Development <strong>Bank</strong>. Ia ki rukom surok Nongkyndong (Rural Road<br />
Systems) la thmu ban pyntreikam lyngba ki prokram ba ar kyrdan (2 stage): nyngkong, baroh ki shnong nongkyndong<br />
ba don palat 1000 ngut ki nongshong shnong yn pyniasoh ia ki da ki surok ba paka (all-wea<strong>the</strong>r roads), nangta par ia<br />
ki shnong nongkyndong ba don palat 500 ngut ki briew ruh pyniasoh lang da ki surok. Ka <strong>ADB</strong> ha kaba iadei bad<br />
kane ka liang ka lah da iaid shakhmat (initiated) ha kaba ai jingiarap lyngba ka Rural Roads Sector I project ha ka<br />
jylla Madhya Pradesh bad Chattisgarh bad ka la kynthup ruh ia ka jylla Assam, Orissa bad West Bengal ha ka kyrdan