ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ka <strong>ADB</strong>: Ka Lad ban kham sngewthuh ïa ka Asian Development <strong>Bank</strong> 23<br />
4<br />
Ka rukom pynkhreh treikam jong ka <strong>ADB</strong> ha ka ri<br />
Ka Lynti treikam jong ka <strong>ADB</strong> ha ka ri jong phi.<br />
Ka <strong>ADB</strong> ka wad jingtip bad tohkit halor ka jinglong jingman jong ka ïoh ka kot jong ka ri ha baroh ki bynta. Ki<br />
jingshem na kine ki jingtohkit bad jing<strong>the</strong>w la pyndonkam ha ka ban pynbiang ïa ka dulir jong ki buit pyntreikam<br />
kaba la tip kum ka Country Strategy and Program (CSP) 1 . Kane ka dulir ka pynkhreh na ka bynta man la ki ri<br />
shimram, kane ka long ruh ka “jingpynkhreh na ka bynta 5 snem” (“5-year master plan”) jong ka <strong>ADB</strong> na ka nynta<br />
kano kano ka ri. Ka CSP ka ruid dak ïa ki kam pynroi jong ba shipor (medium-term) jong ka <strong>ADB</strong> na ka bynta kano<br />
kano ka ri bad ka kdew ruh ïa ki buit ban pynduna ïa ka jingduk, bad kumjuh ruh na ka bynta kino kino ki mat jong<br />
kano kano ka bynta (sector). Ka <strong>ADB</strong> ka pynmih ruh man u snem ïa ki CSP kiba la pynthymmai man ka por lane kiba<br />
la tip kum ka CSP Updates (CSP-U). Ïa ka CSP-U la pynmih khnang ban lah ban pyni ba lada ka CSP ka dang ïaid<br />
kam ne em ha ki jingmyntoi jong ka bad jinpyntreikam.<br />
Ki CSP la ju khmih lynti ba ki dei ban puson ïa ki thong kiba ka <strong>ADB</strong> ka la buh na ka bynta ki buit treikam ha ki por<br />
ba jlan (Term Strategic Framework) 2 , buit treikam ha shi por (Medium Term Strategy), bad ki buit treikam na ka<br />
bynta ban pynduna ïa jingduk (Poverty Reduction Strategy).<br />
Kumno la shna ïa ki (How are CSPs developed)? 3<br />
Ka kynhun jong ka ri (Country Team) ka kynthup ïa ki nongtrei kiba mih khmat na man ki bynta jong ka tnat<br />
treikam (sector division) 4 hapoh ki tnat jong ka thaiñ (regional department), bad ki nongtrei na ki Resident Mission.<br />
Kine ki kitkhlieh ha ka ban shna ïa ka CSP bad ki rukom treikam jong ka. U/ka prokram ophisar ba rangbah (senior<br />
program officer) na man ki tnat jong ka thaiñ (Regional Department) la thung ïa u/ka kum u/ka nongïalam jong ka<br />
kynhun (Country Team Leader) ha ka ban ïalam bad treilang ha ki kam jong ka kynhun jong ka ri (Country Team).<br />
Ha kaba ïadei bad ka jingpynkhreh ïa ka CSP, ka <strong>ADB</strong> ka ong ba ïa “ka CSP ka pynkhreh ne shna ryngkat bad ka<br />
jingïashim bynta jong ki DMC lem bad ki jingïasyllok bad ka sorkar bad kiwei ki nongïoh bynta(stakeholders)-kum<br />
ki paitbah nongshong shnong, ki seng bhalang,seng shimet (private sector)bad kiwei ki tnatne seng ai jingïarap.”<br />
Ka lad kaba haduh katno ki seng bhalang ki lah ban ïa syllok, bad lada ki jingdonkam ha shuwa ban ïa syllok (peit ïa<br />
ki “Practical Tips” ha ki synduk harum) la kynthup ne em, ki long kiba wit bad bym shai satai nalor ba ki ïa pher na<br />
kawei ka ri sha kawei pat.<br />
Ha shuwa ba ïa ka CSP yn shna, ka Country Team ka tohkit ha man ka ri ïa kine ki harum khnang ban lah ban <strong>the</strong>w<br />
ïa:<br />
● Ka ïoh ka kot (economic growth<br />
● Ka jingduk ha ka ri (level of poverty)<br />
● Ki jing<strong>the</strong>w ha ki mat ba kyrpang kum, jinglong kyn<strong>the</strong>i/shynrang, aiñ pyntreikam, mariang bad seng<br />
shimet (<strong>the</strong>matic assessments, on issues such as gender, governance, environment and <strong>the</strong> private sector)<br />
● Jing<strong>the</strong>w ïa ki bynta ba kyrpang kum um bad bor ding ( sector assessments on areas such as water and<br />
power).<br />
Kane ka Kynhun (Team) ka tohkit ïa kine ki jing<strong>the</strong>w bad khmih bniah (lane ka rai ba lada ki jing<strong>the</strong>w ba mynshwa<br />
ki dang ïaid kam ne em ha ki jingïalang “stock-taking” 5 ba la pynïaid da u/ka Director General jong ka thaiñ) khnang<br />
ban kdew ïa ki mat jong ka kam pynroi ba kongsan bad ki jingtynjuh kiba ki hap ban ïakynduh. Katto katne na kine<br />
ki jing<strong>the</strong>w ne khmih bniah (assessment) la lah ban bei tyngka da ka grant ai jinïarap ha ka trei ka kthah (technical<br />
assistance) bad barabor la ju kynthup ruh ïa ki mission sha ka ri.<br />
Ïa ka country team la aiti kylluid ha ka ban rai kumno ban trei ryngkat bad ka Developing Member Country (DMC)<br />
ha ka ban shna lane pynkhreh ïa ka CSP. Barabor, ki team ki dei ban ïasyllok ba ki bun jaid ki nongïoh bynta<br />
(stakeholders) jong ka DMC, kane ka kynthup kum ïa ki seng bhalang, nalor ka sorkar. Kynnmaw ruh ba ïa ki team