ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
ADB Toolkit: Unpacking the ADB — Khasi Version - Bank ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ka <strong>ADB</strong>: Ka Lad ban kham sngewthuh ïa ka Asian Development <strong>Bank</strong> 9<br />
Ki ED bad Alternate ED ki trei kam pura ha <strong>ADB</strong> bad ki ju iakynduh ar sien shi taiew ban shim rai ïa ki ram, ki<br />
soskular, bad ki grants. Ïa ki ram (loan) kiba duna ia ka $200 million na ka bynta ki kam pynroi paidbah bad $50<br />
million na ka bynta ki projek shimet la mynjur khlem ka jingujor lane ka ba latip kum ka “no objection basis”. 6<br />
Namarkata, nalor ba ka ïarap myntoi, ka jingkongsan jong ka vote jong u/ka ED ka shong eh ha ka jingbun jong u<br />
synñiang jong ka ri kaba u/ka ED u/ka mihkhmat. Ki ri kiba bun eh ki synñiang ki dei ka US bad Japan. Kine ki ar<br />
tylli ki ri ki bat kumba 13 percent ia ka bor <strong>the</strong>p vote. Ha ka ba ïa nujor bad ka rukom <strong>the</strong>p vote ha ka United Nation<br />
ha kaba “kawei ka ri, kawei ka vote” (one nation, one vote) ka ABD ka vote ha ka dur “kawei ka tyngka dollar,<br />
kawei ka vote” (one dollar, one vote”). Ha kane ka rukom, ha ka <strong>ADB</strong>, ki ri kiba riewspah ki kham don bun bor<br />
namar ka vote jong kawei pa kawei ka ri la pynïahap kat kum ka ïoh ka kot jong kata ka ri bad kumjuh ruh kat kum<br />
u synñiang kaba ka ai sha ka bank. Ka ri China bad India kiba long ki ri kiba khlaiñ shim ram ki long ruh ki ri kiba<br />
kongsan ha ka <strong>ADB</strong> namar khlem ka jingshim ram jong kine ki artylli ki ri ka <strong>Bank</strong> ka lah ban duhnong ha ki kam<br />
khaïi jong ka.<br />
Ki paid nongshongshnong jong ki ri kiba mihkhmat ha ka <strong>ADB</strong> kim dei ban shynraiñ ban ïakynduh ïa ki ED bad<br />
Alternate ED (kiba long ki nongmihkhmat ïa ki ri jong ki) ha kaban phylliew jingmut bad mudui ïa ki rukom<br />
pyntreikam jong ka <strong>ADB</strong>. Barabor ka dei ka kamram jong ki nongmihkhmat ha Board (Board Members) jong ka<br />
<strong>ADB</strong> ban batai bad ai jubab ïa ki nongshongshnong jong ka ri kaba ki mihkhmat.<br />
Ïa ka Board jong ki Executive Directors la pynïaid da u/ka President jong ka <strong>ADB</strong> (President of <strong>the</strong> <strong>ADB</strong>. Ïa u/ka<br />
President la thung na ka bynta san snem. Kumba ka long ha kiwei ki seng ai ram (financial institutions), ïa ki<br />
nongialam jong ka <strong>ADB</strong> (kum ka rukom, wat lada ym juh thoh pynshai) la mang kyrpang sha kito ki ri kiba don<br />
kham bun bor iktiar.<br />
Ki Thaiñ Treikam (Regional Departments)<br />
Ha kaba ïadei bad ka rukom pyntreikam ha ki ri bapher ba pher, ka <strong>ADB</strong> ka la phiah ïa ki rukom pyntreikam jongka<br />
ha ki san tylli ki thaiñ. Ia kine ki thaiñ la shna ha kata ka dur ba kin ïa syriem ha kine ki rukom: ka jaka ba marjan;<br />
kolshor; ka ioh ka kot; imlang sahlang; ka roi ka par; ka jingsuk ha ka rukom pyntreikam; ka lad ban trei ryngkat bad<br />
snoh kti lang bad kiwei ki seng bad kynhun treilang ha ka juh ka thaiñ (sub regional cooperation and sub regional<br />
group). Ha man la ka thaiñ treikam don ka Regional Management Team and Country Teams ( Ka Kynhun ka ba<br />
ïadei ban pyniad bad peit khmih ïa ki thaiñ bad ki ri) ka ba ai jingtip sha ka Regional Director General. Kine ki<br />
thaiñ ki kynthup ïa kine harum:<br />
East and Central Asia Armenia, Azerbaijan, People’s Republic of China, Hong Kong, Kazakhstan,<br />
Republic of Korea, Kyrgyz Republic, Mongolia, Taipei, Tajikistan, Turkmenistan,<br />
Uzbekistan<br />
Mekong Cambodia, Lao People’s Democratic Republic, Burma (Myanmar), Thailand,<br />
Vietnam<br />
Pacific Cook Islands, Fiji Islands, Kiribati, Marshall Islands, Federated States of<br />
Micronesia, Nauru, Palau, Papua New Guinea, Samoa, Solomon Islands, Timor-<br />
Leste, Tonga, Tuvalu, Vanuatu<br />
South Asia Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, India, Maldives, Nepal, Pakistan, Sri Lanka<br />
South East Asia Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore<br />
Man la ki thaiñ treikam ki don bun ki tnat (division) kiba la pyniaid bad treikam katkum ki projek. Ki nongpynïaid<br />
jong man ki tnat ki kynthup barabor ïa ki nongthoh tynrai (original author) jong kino kino ki projek kiba ka <strong>ADB</strong> ka<br />
la mang tyngka. Kine ki nongthoh ki kitkhlieh ruh a ka rukom treikam jong kano kano ka project naduh sdang haduh