Jaso - Eibarko euskara

30
Mikel Sangroniz
-Z GERO / EZKERO. Batuan etorriz gero, hartuz gero... Eibarreraz etorri ezkero, hartu
ezkero...ahoskatu eta idatziko dogu.
- ERDERAZ “R” BATEKIN HASI ETA GEUREGANATU DITTUGUN BERBAK:
Gatxa da kasu honetan araurik emotia, desbardiñ jokatzen dabelako: ración ➡ raziñua, ratón
➡ arratoi, reconocer ➡ rekonozidu, reja ➡ erreja, regular ➡ erregular.
Halanda be esan leike ugarixaguak dirala erderazko “re” eta “ra” “erre” edo “arra” bihurtzen diran
kasuak.
- ERDERATIK HARTUTAKO BERBAK:
Testua adi irakurrizu:
Aurreko egunian, Andertxuk foballian ziharduala, baloia gogor jo eta armeruaren auto zaharraren
karrozerixia apurtxo bat maillatu zeban. Inguruan segiduan montau zan jaleua. Herriko bost
sasiletrauak kalian behera manifestaziñuan zetozen. Antikuarixuak esaten zeban autuak asko sufridu
zebala; kobradoriak, burokrazia luzia izaten zala halako kasuetan; fisikiak, oin kotxia garagian
hobeto kabiduko zala, eta matematikuak ezetz, zabalian galdu zebana luzian irabazi zebala; azkenian,
betiko moduan, bekarixiari tokau jakon arazua garbitzia.
Goiko testuko berba amaieretan oiñarrituta, osatizuz hutsuniak:
- eo + a= ......: video ➡ bide....
- ia (diptongua) + a= ....: industria ➡ industr.....
- ia (hiatua) + a= ......: armería ➡ armer.......
- ión ➡ .......: estación ➡ estaz......
- ón ➡ ......: melón ➡ mel....
- ERDERATIK HARTUTAKO ADITZAK:
- ar ➡ -....: cantar ➡ kant....
- er ➡ -......: atender ➡ atend....
- ir ➡ -.......: sentir ➡ sent.....
- ERDERATIK HARTUTAKO LANBIDIAK:
- ero + a= -.........: bombero ➡ bonb........
- or ➡ -......: pintor ➡ pintt......
- rio ➡ botikar....../ + a = botik...........
- ria ➡ sekretar....../ +a= sekret........
- co ➡ medik..../ +a= medik......
- ca ➡ optik..../ +a=optik......