Jaso - Eibarko euskara

- Bai gizona, nere inizialak, Kaitano Kareaga, K. K.
Gehixagoko barik, hasi ei zan Mari-Ospitxal pregonerua Eibar guztian kalez-kale tanborra joaz holan diar
eitxen:
- Jaun-andriak: Atzo, herri honetan kantsontzilluak galdu dira; ezaugarritzat K. K. daroie!
.........................................
Urtietan aurrera zoiala, kalian pasadizuan billau eban andra batek diñotsa:
- Gogor zabiz Kaitano, gogor?
- Bai, geruago ta gogorrago.
- ...?
- Gogorran-gogorrez makurtzeko gauza ez naixela.
............................................
Aspaldi ikusi bariko lagun zahar batekin tope egiñ ebanian, denpora bateko aiskide harek esan zetsan:
- Oiñezkero hi be urtiak aurrera hoia, Kaitano.
- Bai, gizona, hirurogetamar ointxe betetzeko.
- Ene! Ez ditxuk emoten.
- Ez ba, ezin emon; emon al banitxu ez naitxukek eukiko.
..........................................
Beste behin:
- Gauza bat nahi neuke nik jakiñ.
- Zer?
- Nun hil bihar naixen.
- Zertako?
- Haraxe ez juateko.(...) Herritarra. Herritar filosofia etorriaren jabe zana. Bere ateraldiak, Sokratesenak
atenasdarren artian bezela zabaldu izan dira eibartarren artian. Bere adimenetik, huskeriak balira bezela atara
ziran horrek esaeriok:
“ Tontuaren seniderik hurrenengua: harrua”
“ Ez daukanaren borondatia: gauza eskaxa”
“ Munduan bada gauza bat , gitxiago daukanak gehixago daukanari emoten detsana: lotsia “
“ Munduan harrokeri asko sortu daben gauza da ispillua “
- Zer, Kaitano guardasol barik?
- Bai, etxian laga dot, busti ez dein.
Eibarrerutz etozen guztiekin, Plazentziako ezagun batek, beti gorantziak bialtzen zetsazen. Ta behin:
- Hi, Kaitano, urliaren partez, gorantziak.
- Urliari esaixok lehenak be gastatzeka daukadazela.
Juan San Martin, Revista Eibar, 63ko abuz.-irailla, 12.orr.
Kaitanok esaten ei zuan:
- Badakizue biajerako gauza bi txarrenak zeintzuek diran? Guardasola ta andria. Guardasola zaindu ezin dalako;
andria, iges ezin jakolako egin.
Ba ei zeguan behin herren batekin demandan. Itxuria, aukeran okertxua ei zan kojuori. Kaitanok esan ei
zetsan:
- Uste juat, ez nagok seguru, baña hik hankia daukala onena.
Kaitano, euskalduna izakiz, gizon apala eta oso bihargiña genduan. Gure herritar gehienak diran bezela.
Grabadorea ofizioz. Eta, ez nolanahiko grabadorea. Gaur, Eibarren diran ofizio hortako onenak bere ikasle izatetik
pasatuak dira. Hamaikari erakutsi izan detsa beretzako probetxu askorik gabe. Zahartzarora aspertu ere egin zan
bere amaiera gabeko erakusketan eta ordukoa dogu gertakizun hau:
Behin juan ei jakon gizon bat:
- Nere semiak, gizon argia aterako dan itxuria jaukak eta heurekin biharrian hartu bihar heuke.
- Sentitzen juat, baiña ezin naikek: argia badok, ikasi eta berihala alde egingo jestak; barriz, tontua badok,
beti nerekin euki biharko juat. Pedro Zelaia, 66ko otsailla, 10.orr.
137