deskargatu - Bilbon Euskaraz
deskargatu - Bilbon Euskaraz
deskargatu - Bilbon Euskaraz
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ARAMOTZETIK GARAMENDIRA<br />
Aramotzetik Garamendira<br />
Tximista baten antzean<br />
Miru zuria hegazka doa<br />
Oilandatxuen atzean<br />
Andra urdinak entzuten baitu<br />
Haren txiuak etxean<br />
Kurra ta kurra solora doa<br />
bere oiloen atzean<br />
Andra urdinak asarraturik<br />
negarrez dino bidean<br />
txitte guztiak eroan daustaz<br />
bata bestean atzean<br />
Miru zuriak erpeak zorrotz<br />
Pikua dauka makurra<br />
erroteak lez birrinduten dau<br />
Oilandatxuen hazurra<br />
Miru zuria, jan dauanean<br />
oilandatxue ta hazurra<br />
hegazka doa laino batera<br />
ipar haizean antzera
“Ariatzako jaiak<br />
Santakurtzietan,<br />
irailan hamalauan<br />
urte guztietan,<br />
nahiz aberatsetan,<br />
bardin txiroetan,<br />
jan edanen faltarik<br />
ez da etxietan<br />
nahizta eskas ibili<br />
beste egunetan<br />
Ariatza da gure<br />
tokirik gurena,<br />
ariatzarrok beti<br />
maitatzen doguna.<br />
Santakurtz eguna,<br />
barriz, maitiena,<br />
ahaztu barik goguan<br />
beti daukaguna.<br />
Ariatza da gutzat<br />
munduan onena.<br />
Santakurtze bezperan<br />
hasten dira jaiak,<br />
orduan eiten dira<br />
barrabaskeriak.<br />
Zaragi haundiak<br />
gure gaztediak<br />
jaietan edateko<br />
daukaz ekarriak,<br />
duban edan dagien<br />
datozen guztiak<br />
ARIATZAKO JAIAK<br />
Bezperan batzen gara<br />
eliza aurrera,<br />
hemetik joateko<br />
Bixenten “labara”<br />
guztiok batera<br />
ardaua edatera<br />
zuri eta baltzari<br />
apuroa eitera.<br />
Ez dau inok esaten<br />
“Nik etxuat gura”<br />
Danak egiten dautse<br />
ardauari tire,<br />
eta bizkortzen ditu<br />
gizon ta agure.<br />
Gero hasten dire<br />
jire eta bire,<br />
gorputza astun baina<br />
bizkor jarri gure.<br />
Ardaua ez dok mutilak<br />
iturriko ure!<br />
Nahizta egon zutunik<br />
egon ezinian,<br />
hasarrerik sekula<br />
ez da gure artian.<br />
Biharamonian,<br />
sendo gorputzian;<br />
nahiz bixamona euki<br />
polita aldian,<br />
edanaren kezkarik<br />
ez da bihotzian
Ariatzar gaztiak<br />
gitxi gora behera,<br />
ardauaz beti dauke<br />
danentzat aukera.<br />
Sagi ingurura<br />
hainbat batzen dira,<br />
gainera lotsa barik<br />
edan zenbat gura.<br />
Hamaikak garbitzen jok<br />
gaztien kontura<br />
Goizian zuria ta<br />
atsaldian baltza,<br />
eten bako txurrutai<br />
han ekiten dautsa.<br />
Hartzen dabe matsa,<br />
ezin dira altza,<br />
gorputza kilikolo<br />
aurpegia motza;<br />
ez dabe falta izaten<br />
kokoloen antza<br />
Gaztien saragiak<br />
bihotz ona dauko,<br />
datorren guztientzat<br />
borondate haundiko,<br />
baina entzun ondo<br />
eta aitu hobeto,<br />
ardaua ekarten da<br />
neurriz edateko,<br />
ez debalde dala-ta<br />
mozkorra hartzeko<br />
Lehenauko zaharrak guri<br />
erakutsi euskuen<br />
zelan ibil behar dan<br />
zaragi kontuen<br />
Ikasi genduen<br />
behar dan moduen<br />
Egin daiguzan gauzak<br />
ahal danik onduen<br />
urrengoak be euki<br />
dauen akorduen<br />
Ariatzarrak beti<br />
aldi guztietan,<br />
eurenak ein oi dabez<br />
Santakurtz jaietan,<br />
dantza aurreskuetan<br />
nahiz jan edanetan.<br />
Gaur be nahi daunak olgeu<br />
holango gauzetan,<br />
Ariatzara etorri<br />
Santakurtzietan<br />
Ariatzako jaiak<br />
amaitu dira ta<br />
gaztedi guztia dau<br />
erdi tristetua,<br />
janak amaituta,<br />
zagiak ustuta,<br />
gitxi ardura ,barriz,<br />
balegoz pagauta.<br />
Pazentzia hartu behar<br />
egingo dira-ta.”
BIZKAIKO ABERATSAK<br />
Bizkaiko aberatsak<br />
dira diruzale,<br />
txerri-erosle eta<br />
txorizo-saltzaile.<br />
Dendaz bete dituzte<br />
<strong>Bilbon</strong> zazpi kale,<br />
inoiz ez dute eman<br />
pausorik debalde,<br />
burrukatzen baitute<br />
diruaren alde.<br />
Arratiko gizona<br />
Bilbora doa maiz<br />
Lemoako tranbian<br />
eta beti garaiz<br />
bere artean dio<br />
umore txit alaiz<br />
traje berri batekin<br />
gaur bestituko naiz<br />
lehengo arlotea<br />
jantziko da galaiz.<br />
Hura ikusi eta<br />
dendari guztiak<br />
zaharrak geldi eta<br />
korrikan gaztiak<br />
saldu nahi dizkiote<br />
makailu bustiak<br />
gauerdiko izarrak<br />
eta eguzkiak<br />
inor engainatzeko<br />
nolako trastiak.<br />
Somera, Artekale,<br />
gero Tenderia,<br />
han ikusi genuen<br />
mila komeria.<br />
Tenderoaren grinak<br />
nork erremedia!<br />
Gizonaren gainean<br />
han erori dira,<br />
hanka kendu diote,<br />
ai, zer aberia!
Kojuaren moduan<br />
joan da ihesi<br />
hanka bakar batekin<br />
baliteke bizi.<br />
Mundu honetan ez da<br />
batere justizi<br />
zazpi kaleetan nahi<br />
traje bat erosi<br />
eta oinetakoa bertan<br />
behar itzi.<br />
Euskal baserritarrak<br />
dadukan pobrezia,<br />
baino haundiagoa<br />
askoren grandeza.<br />
Madrildik etorri den<br />
Korte Ingelesa,<br />
bertan sartuko balitz<br />
euskaldun baldresa,<br />
dirua gastatzeko<br />
manera erreza.<br />
Ez zaitez bertan sartu,<br />
euskaldun maitia,<br />
zabalik badaukazu<br />
bertako atia,<br />
galduko duzu eta<br />
bigarren hankia<br />
bai eta, bide batez,<br />
zure hankartea.<br />
Euskaldun batentzako<br />
zer errematia!
Bizkaiko bazter baten<br />
Anboto partian<br />
gizon bi bizi ziran<br />
baserri batian<br />
Goizian sartzen ziran<br />
tabernako atian,<br />
ez eben alde egiten<br />
biaramon artian<br />
Gizon biok ziraden<br />
Peru eta Anton<br />
euren bizi guztian<br />
biziak Anboton<br />
Biak euki ezkero<br />
edaria monton<br />
atsoai esaten eutsen:<br />
Banoa ta hor konpon”<br />
Bakixen hotza zana<br />
etxeko artua<br />
hagaitik armatze eben<br />
beiakin tratua<br />
Tabernara ezkero<br />
seguru katua<br />
Pozik eskapetako<br />
bazan zapatua<br />
BIZKAIKO BAZTER BATEN<br />
Etxian euki arren<br />
sarri morokile<br />
horrek ipinten eutsen<br />
estomangu hile<br />
“Goiazan tabernara<br />
hobiaren bile,<br />
andria umiakin<br />
ixurrau dadile”<br />
« Artoa sopa eta<br />
txoletien ure<br />
etxuat atxondoan<br />
jholan bizi gure<br />
Lebatz eta ternera<br />
lukainka musturre<br />
hoeneik egoten naz<br />
tabernan gusture”<br />
“Biak egin ei dabe<br />
seguru juntie<br />
moskorrik hartu barik<br />
etxera ez juatie<br />
Erretiratu arte<br />
herriko jentie<br />
etxera doanari<br />
kentzeko mueltie<br />
“Atsoai gorde dautsat<br />
ule kopetie<br />
kostako jako orain<br />
bera topetie<br />
Hau saldu ta edan daigun<br />
aguardientie<br />
burumotz dabilela<br />
atzo tronpetie”<br />
Tabernari dirautse<br />
“Entzuizu patrona<br />
apari txar bi baino<br />
hoba da bat ona<br />
Ezer baldin badozu<br />
ekarrizu hona<br />
Dirurik ez bada be<br />
emongo jak bona”<br />
Peruk dirautso antoni<br />
“Atara pipie<br />
asunbra ta erdirekin<br />
bete daigun tripie<br />
Ganera edan daigun<br />
aguardientie<br />
niri beti gustau jat<br />
edari fuertie”
Arratsalde erdian<br />
jarri ziran mahain<br />
euren esomangilak<br />
bete arte larrian<br />
Gero handik etxera<br />
ia gaberdian<br />
gomute asko barik<br />
euren famelian<br />
Pipia musuan ta<br />
txapela eskuen<br />
biderik topa ezinik<br />
dabiltza hauzuen,<br />
estropesetan dira<br />
hurrengo pausuen,<br />
begi bixez haurrera<br />
sartu ziran posuen<br />
Biak han ebizela<br />
kakatzan aratin<br />
ezin aitu euskioen<br />
euskera ala latin<br />
Bator asto bategaz<br />
errotako Martin<br />
hak atara zituen<br />
bere astoakin<br />
Peruk dirautso Antoni<br />
“Antontxu Antontxu<br />
kakatz artian majo<br />
ein dogu koipetzu<br />
Bost aldiz deskantzuan<br />
hartu dogu pentzu<br />
jarri zaiz albuan ta<br />
hartuizu deskantzu »<br />
Peruk dirautso Antoni<br />
« Zu Anton Krusulu<br />
krusulua izan ta<br />
ilun eiten dozu”<br />
Hasten dira esaten<br />
Anton eta Praisku<br />
“Zure buru kalboak<br />
argi eingo dausku »<br />
« Krusulu ipini jok<br />
argiai metxie<br />
bestela ezin geinke<br />
bilatu etxie,<br />
Kortako burdi zaharra<br />
banaiok kotxie<br />
hantxe ibiliko neuke<br />
neure atzo motxie »<br />
Haren andra tristiak<br />
bildurrez ikara<br />
Ana Mari errota ta<br />
Malen Partikara<br />
Horgaitino agurek<br />
baeuken bizarra<br />
atzoei kokotien<br />
hausteko pitxarra<br />
Hamazazpi bertsorekin<br />
horra despedide<br />
Krusuluren kontuak<br />
akabatu dire<br />
Atsoak agurekin<br />
asarratu dire<br />
Alkarrenak dira ta<br />
konponduko dire.
Buru bilosa eta<br />
ointxuak ortosik<br />
euki arren hor dabil<br />
Imanoltxu pozik<br />
Ez dautzala ardura<br />
soina be bilosik<br />
erabiliagaitik<br />
zigorrez jo ezik<br />
Praka zahar laburtxua<br />
ziloz betekoa<br />
arkondaria ere<br />
honen antzekoa<br />
Mendian izan arren<br />
edurra naikoa<br />
hauxe da Imanoltxuk<br />
daukan soinekoa<br />
Ikastolarantza be<br />
zazpi urte gabe<br />
albotik kentziarren<br />
bialduten dabe<br />
Baita lastertxu ein be<br />
idaztien jabe<br />
jakin ezarren ondo<br />
ezautzen A ta B<br />
IMANOLTXU<br />
Ta gudalketan barriz<br />
ez ei da lotzien<br />
ekin barik danakin<br />
ikubil otsien<br />
gaztetxua ez balitz<br />
oingo eingotzien<br />
ikurratz txikiren bat<br />
okotz okotzien<br />
Lehenguan harrituta<br />
ein ninduan itxi<br />
esatian nintzala<br />
bere aitabitxi<br />
Eta zelan hain ondo<br />
ez dotzen eretxi<br />
nire emotiari<br />
halan sari gitxi<br />
Nik etxuat ikusi<br />
zazpi urte bako<br />
mutil koskorrik inun<br />
zoliaurik asko<br />
Azeri batek baino<br />
tranpa geihiau dauko<br />
Hau bai txindor kumia<br />
kaiolatxurako!
MAITIA NAHI BADOZU<br />
Maitia nahi badozu<br />
nirekin ezkondu<br />
goizian lehendabizi<br />
jaiki beharko dozu<br />
Goizetik ogetik<br />
Ogetik goizetik<br />
Gero gozaldutera<br />
neu zeure ondotik<br />
Gozaldu eta gero,<br />
lagun arterako<br />
emon beharko daustazu<br />
partikerarako<br />
harako, honako<br />
Jokorako ta txurruterako<br />
Nirekin bizimodurik<br />
ez dozu aterako<br />
Zer zala uste zenduan<br />
enamoratzia?<br />
Silan jezarri eta<br />
gitarra jotzia?<br />
Maitia tristia<br />
zu zara neuria<br />
Ni be zeuria naz eta<br />
kontsola zaitia
Markosek egin eban<br />
lastozko zubixe<br />
bertatik pasatzeko<br />
bera ta txarrixe<br />
hasi ziran pasatzen<br />
jausi zan zubixe<br />
Markosek hartu eban<br />
kristoren ostixe.<br />
Errekatik urten zan<br />
goraino bustirik<br />
gainera sikatzeko<br />
ez zan eguzkirik,<br />
egindakoarekin<br />
guztiz damuturik<br />
berriz ez dau egingo<br />
lastozko zubirik.<br />
Horrelaxe hil jako<br />
makina bat pizti,<br />
baina aurrera doa<br />
euri zein eguzki,<br />
Markosi bardin jako<br />
busti zein ez busti<br />
errekan zehar doa<br />
txarri eta guzti.<br />
MARKOSEN TXARRIXE<br />
Erreka baztarrean<br />
guardarekin kezka<br />
lizentzi barik egin<br />
ete dauan peska,<br />
Eskuak gora jasoz<br />
Markosen protesta:<br />
“Hau neure txarrixe da<br />
arrankarixe ez da”.<br />
Erreka pasa eban<br />
berak ozta, ozta,<br />
gero guarda dala-ta<br />
txarri horrek ospa,<br />
Markos bere atzetik<br />
mekaguen dioska:<br />
“Erreka pasatzea<br />
ez jat gitxi kosta”.<br />
Markosen txarrixe zan<br />
artoz hazikoa<br />
San Martinetarako<br />
berebizikoa,<br />
berari alde eginda<br />
hor ihesi doa:<br />
Agur solomo eta<br />
urdaiazpikoa.
Txarrixe maite eban<br />
eta ez besterik<br />
munduan ez zegoen<br />
holako piztirik,<br />
pentsatzen dago hilda<br />
ala dan bizirik<br />
txarrixe topau ezin<br />
holako ostirik.<br />
Txarrixen bila dabil<br />
behera eta gora<br />
igesi joan jako<br />
ta ez daki nora<br />
Orain pentsamentu hau<br />
jatorko gogora:<br />
“Gatzun-askaren baten<br />
gordeta egongo da”
AI MATXALEN MATXALEN,<br />
AI MATXALEN<br />
ZURE BILA NENBILEN ORAIN<br />
BAINO LEHEN<br />
Matxalen Busturiko<br />
Izan balitz ona<br />
Ez zala etorriko<br />
Busturitik hona<br />
AI MATXALEN....<br />
Matxalen Busturikok<br />
Hamairu nobio<br />
Zazpi mediku eta<br />
Sei botikario<br />
AI MATXALEN....<br />
Hasi goiko kaletik<br />
Beheko kaleraino<br />
Ez dau ederragorik<br />
Matxalentxu baino<br />
MATXALEN BUSTURIKO<br />
AI MATXALEN....<br />
Matxalen Busturiko<br />
Amari negarrez<br />
Amantal barri barik<br />
Ezkonduko danez<br />
AI MATXALEN....<br />
Ene alaba Matxalen<br />
Ez egin negarrik<br />
Ez zara ezkonduko<br />
Amantalik barik<br />
AI MATXALEN....<br />
Txomintxok emon deutso<br />
Bosteko gorrie<br />
Matxalen ekarrine<br />
Amantal barrie<br />
AI MATXALEN....
Guztiz dotore sartu zan Peru<br />
Bilboko barrenkalian<br />
Txakur txiki bat oin zuriakaz<br />
ebala aldamenian<br />
Barrenkalian sartu zanian<br />
Makailau ona ikusirik<br />
Ai!, esan eban, emon eiola<br />
Lepoa bete dubarik<br />
Peru dubakok uste eban ba<br />
Ez zala diru beharrik<br />
Makailau ona ekarritteko<br />
Bilboko barrenkaletik<br />
-A gizon tonto zer uste dok hik,<br />
asto lapiko haundixe,<br />
heuk ere ez eunkek duban emongo<br />
heure kortako idixe<br />
-Makailau horrek hilda dagoz ta<br />
nire idia bizirik<br />
lizuntzen eta usteltzen dagoz<br />
emon leitekez dubarik<br />
PERU DUBAKO<br />
-Ene gizona gura badozu<br />
Zeure lepoko kargea<br />
Hamalau lauko kostako jatzu<br />
Makailau honen librea<br />
-Totopinttotxu, ene txakurra,<br />
goazen etxera hemendik<br />
behingo behingoan ez nabe ikusko<br />
bilboko barrenkaletik<br />
-Agur Perutxu beste bat arte<br />
Ta goraintziak etxian<br />
Diru bagarik makailau onik<br />
Ez dago barrenkalian<br />
Ben-benetako atsekabea<br />
Peru Dubakok hartu dau<br />
Bihotza ilun, tripia tximur<br />
Hutsik etxera da abiau.
SANTIAGO TA SANTANA<br />
Santiau pasau de ta<br />
Santana geubian<br />
mutil bi egon sasen MORENA<br />
bentana batian.<br />
Mutilok egon sasen<br />
guzurre kontetan<br />
aitxitxe koitxedue MORENA<br />
taluak erretan<br />
Amama koitxedia<br />
gortatik negarrez<br />
katu demoninoa MORENA<br />
taloa dandarrez<br />
Masuzte koloreko<br />
begitxu baltzokaz<br />
ondo engaina in nona MORENA<br />
berba labanokaz.<br />
Harako zeuk gure ta<br />
neuk gure nendunian<br />
berba labanik asko MORENA<br />
zendula minian.<br />
Zeu bere Joxepa ta<br />
neu bere Joxe ba<br />
ontxe konta biar kuz MORENA<br />
hamalau pezeta.
Txanton Piperri hemen dago<br />
Limosna on bat balego<br />
Kantau bihar dot<br />
Baldin ahal badot<br />
Nire sabelan gosia<br />
Erruki bedi jentia<br />
Zabalak dodaz gibela<br />
Estiak eta sabela<br />
Hartuko leuke<br />
Baldin baleuke<br />
Ganbela bete okela<br />
Baina noz izango ete da<br />
Arrain ugari danian<br />
Batuten dodaz kalian<br />
Hogei txitxarro<br />
Edo gehiago<br />
Eta guztiak gabian<br />
Sartzen dodaz sabelian<br />
Orduan pozarren nago<br />
Gaberdi ingururaino<br />
Handik goizera<br />
Nire sabela<br />
Beti dago gur gur gur gur<br />
Bartko apariak agur<br />
TXANTON PIPERRI<br />
Hiru mutilek Ipazterren<br />
Apostu bat egin eben<br />
Jango ebela<br />
Goizerik gabera<br />
Hamar erraldeko txala<br />
Txanton laugarrentzat zala<br />
Pozarren nengoan zororik<br />
Jateko lauren bat osorik<br />
Nire kontuak<br />
Beti holakuak<br />
Joan ziran pozak pozura<br />
Amesak oi diran modura
Neska polit bat jagok<br />
Laukizko herrien;<br />
zortzi nobio ein deituz<br />
urte bi terdien.<br />
Ez ibil bazan beti<br />
fineza garbien:<br />
zortzigarrena deuko<br />
inozko larrien.<br />
Lehelengo nobioa<br />
ei zan kuberue,<br />
mutil galanta baina<br />
bekoki pardue.<br />
Hagaz hartu banendun<br />
neure (i)estadue,<br />
orain egongo nintzen<br />
ondo ezkondue.<br />
Bigarren nobioa<br />
zan zapatarie;<br />
koxoa ixen ezpalitz<br />
konsolagarrie.<br />
Neupere banittuzen<br />
orrotza ta harie,<br />
baina (i)enendun gure<br />
nik zapatarie.<br />
ZORTZI NOBIO<br />
Hirugarren nobioa<br />
dogu alargune,<br />
baztar askon jaubie,<br />
erederu jaune.<br />
Euki ezpazittuzen<br />
etze bete ume,<br />
egie da zeozer<br />
egingo gendune.<br />
Laugarren nobioa<br />
gauean zan joaten<br />
gelako bentanea<br />
koska-koska joten.<br />
Aurreko atea jo<br />
ta atzera urten<br />
hori bai, Josepatxo,<br />
sarri egin zeunsten.<br />
Bosgarren nobioa<br />
dogu (i)Eusebio;<br />
egunen pezeta bi<br />
deukoz diario<br />
Berau ixengo neuke<br />
inor baino hobago,<br />
berak gure banendu<br />
ni konforme nago.
Seigarren nobioa<br />
Eustakio Eulea<br />
prakazahar inuzente<br />
koitedu pobrea.<br />
Hik bere bahenduen<br />
ezkondu gurea<br />
baina eragin heunstan<br />
erretiradea.<br />
Zazpigarren nobioa<br />
zan barranderue<br />
irabaziten eban<br />
bastante dirue.<br />
Hak bere euki ez baleu<br />
zurie burue<br />
beste bat izango zan<br />
neronen asmue.<br />
Zortzigarren nobioa<br />
Jose auzokoa<br />
hamazortzi urteko<br />
mutil ditxosoa.<br />
Gorputz ederra eta<br />
amodiosoa<br />
zeuk izan behar dozu<br />
neure esposoa.<br />
Ni zure lehengusu ta<br />
zu nire lehengusin<br />
ibili zaite hortik<br />
ixiltxo behinepein.<br />
Badakit zabizena<br />
kanpotik esaten<br />
despeidatu nozula<br />
bentanaren baten.<br />
Zu orain ibilteko<br />
holakoak esaten<br />
ni zure bentanara<br />
ez nintzen joaten.<br />
hamaika demonino<br />
bajagok munduen<br />
Josepa lehengusinak<br />
engainau nenduen.