Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

86 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
itxuratzen, eta XVIII. mendera arte ez dira banatzen haurtzaroa eta nerabezaroa.
Lehenengoaren garapena familiarenari lotu behar zaio, eta biak klase sozialekin
harremanetan ipini. Kontzeptu biak, haurtzaroa eta familia, eta ondorengo gauzatze
instituzionala, askoz ere lehenago eta indartsuago sortu ziren goi mailako klaseetan
(Ariès 1987). Haurtzaro kontzeptu psikobiologikoa artean asmatu gabe zegoela esan
daiteke.
"La infancia, que por consiguiente surge o se inventa ahora, se considera una fase
autónoma en el desarrollo del hombre. No es una preparación para la vida, es una vida
en sí misma. El niño exige un tratamiento diferencial. Por de pronto, se impone su
segregación, su secuestro, sea en escuelas-cuarteles, sea en escuelas-paraísos de niños.
En suma, el mundo del niño, de la educación y de la escuela se autonomizan de la
sociedad, se convierten o refuerzan, en una sociedad en sí misma, en otra sociedad."
(Lerena 1985: 111)
Hezkuntza giza aurrerapena bultza zezakeen bitarteko bezala ulertzeak ez zuen
oihartzunik aurkitu XIX. mendera arte. Ezin esan dezakegu, beraz, hezkuntza
fenomeno orokorra eta gizarte osoaren ardura unibertsala zenik, gizarte modernoan
gertatzen den moduan. Azken honetan, dio E. Gellnerrek (1988: 52), hain da
indartsua gizarte mugikortasuna eta etengabea birziklatu beharra, non gizarte mota
hau exoedukatibo bihurtu baita ezinbestean: hezitzaile adituak ekiten dio gazteen
prestakuntzari, eta berau amaituta, gizartera itzultzen ditu beren funtzioak bete
ditzaten. Hezkuntza sistema, 4 beraz, haurren sozializazio sekundariorako instituzioa
dugu. Bertan egongo dira gizarteak ustezko heldutasuna eta lan egiteko gaitasuna
ezagutzen dizkien arte.
4 Ikerlari batzuek ohikoa dute hezkuntza eta irakaskuntza sistemak bereiztea. Lehena zabalagoa da, eta
familia, eliza, psikiatria eta, oro har, gizakiaren prestakuntza eta sozializazioa helburu dituzten
instituzioak barnehartzen ditu; eta bigarrena hezkuntza formalaren esparrura mugatzen da.
Bereizketa hori sarritan nahasgarri gertatzen denez, eta guztiz erabilera orokortuari erantzuten ez
dionez gero, idazlan honetan hezkuntza sistema eta irakaskuntza sistema sinonimo bezala erabiltzea
hobetsi dugu.