Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 83
2.1.- HEZKUNTZA ETA ESTATU HEZKUNTZA SISTEMA
Gizarte zientzien baieztapena da giza ekipamendu biologikoak ez duela gizarte
antolamenduen ugaritasuna determinatzen; alegia, ez dagoela gizakiari propio
legokiokeen giro berezirik. Gainerako animalia ugaztun handiak ez bezala, gizakia
oso giro diferenteak sorrarazteko eta beraietara moldatzeko gai da. Hemendik
ondorioztatu behar da gizartea giza eraikipena dela, eta aldi berean, ez dagoela giza
naturarik, hau da, gizakiak bere burua produzitzen duela. Bestela esanda, gizakia ez
da gizarteko kide jaiotzen; aitzitik, egin egiten da bizitza osoan irauten duen
prozesuan zehar. Gizakia harreman sozial sare konplexu baten barruan jaiotzen da,
eta barneratu behar izaten du harreman sozial horien ulermena eta bertan parte
hartu. Gizakiaren eskuharmenaren ondorioa ez da bakarrik haren integrazioa,
gizartearen biziraupena ere bermatzen baita harekin. Bergerrek eta Luckmannek
prozesu hau dialektikoa dela dioskue: gizakiak harreman sozialak barneratzen dituen
heinean, eraiki egiten du gizartea. Prozesu horren abiapuntua rol sozialen ulermena
dela esan dugu, baina hori ez da baldintza nahikoa hura gauza dadin,
ulermenarekin batera onarpena etorri behar da eta. Hortaz, gizakiak harreman
sozialak ulertzea eta onartzea dira gizartearen biziraupenaren berme. Beste hitz
batzuetan esanda, gizakiaren integrazio sozialak gizartearen legitimazioa dakar
berarekin. Legitimazioa da, horrela, azaltzen ari garen prozesuaren bitarteko
nagusia, eta osagai bi dituela esan daiteke: azalpena, ezagutzari dagokiona; eta
justifikazioa, baloreei dagokiena. Gure hurko direnek mundua aurkezten digute, hau
da, harreman sozialen azalpena eta balorazio etikoa ematen dizkigute. Zer esanik ez,
aurkezpenok ez dira neutroak; aitzitik, aurkezleen kokapen sozialak eta bizi
izandako esperientziek baldintzatuak egoten dira. Gizakia gizarteko kide da gertaera
objektiboen esanahia bapatean eta problemarik gabe ulertzeko gaitasuna duenean;
alegia, egindako aurkezpenak barneratuak dituenean. Orduxean bakarrik esan
daiteke sozializaturik dagoela. Horren arabera, sozializazioa gizakiak gizartearen