Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

76 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
nazionalistak nazionalista ez diren beste indar politiko batzuekiko akordioetara
(Apaolaza 1993: 22). 42
Nazionalismoa mugimendu politiko bezala ezaugarritzearekin batera
datorren ideia da une jakin batean joko politikoak batu zein banatu egin
dezakeela mugimendua; eta estatuak aldarrikapen nazionalistak
indargabetzeko erabiltzen duen estrategiaren aurrean, erantzun kontrajarriak -
edo osagarri ez direnak- gara ditzakeela. Estatuak, oro har, bide bi erabiltzen
ditu eta, ondorioz, mugimendu nazionalistan ondoko jarrerak gauza daitezke:
a) Estatuak nolabaiteko autonomia maila -batez ere, botere fiskala-
ahalbidetzea, edota kultura adierazpenei babesa ematea. Orduan, -nazio
lurralderako egiten diren aukera taktikoei buruz genioen bezala- indar
nazionalista batzuek egoera politikoaren exijentzietara moldatu eta, horrekin
batera, bestelako indar politikoekiko itunetara heldu beharra argudia dezakete,
erdietsitako botere instituzional mailari eusteko asmoz. Besteek, aldiz,
onartezinak jo ditzateke bai akordioak eta baita eskuratutako botere
instituzionala ere, agian, botere horri murritzegi irizten diotelako; edo, beste
batzuetan, helburu nazionalisten kaltean doalakoan, aldarrikatzen duten nazio
lurraldearen banaketa ahalbidetzen duela uste dutelako. Horren kariaz, jardun
politiko-instituzionala nazioaren etorkizuna arriskuan jartzen ari dela
aldarrikatuko dute.
42 Euskal nazionalismora etorrita, diosku Apaolazak, esanguratsua da EAJk eta PSE-PSOEk
nahikoa erraz gauzatu dituztela itunak, hezkuntza eta kultura arloetan izan ezik (1993: 22).
Egileak inplizituki baiezten du arlo bi horiek, hizkuntzarekin harreman estuan daudenak,
nazio identitatearen definizio eremuan sartzen direla bete-betean, eta hortik letorkeela
adostasunerako zailtasuna. Ideia hori, oro har, zuzena jo daitekeen arren, ñabartu beharko
litzateke, IV. atalean ikusiko dugunez, arlo horietan ere akordio garrantzitsuetara heldu direla
aipatutako alderdi politiko biok, esate baterako, 1993ko Euskal Eskola Publikoaren Legearen
diseinu eta onespenean. Datu horrek erakusten du, askotan adierazi bezala, joko politikoan
sartzen diren alderdi nazionalistek -are gehiago, botere instituzionala eskuratuz gero-
gainerakoek bezalatsu, malgutasun politiko handia atxikitu behar izaten dutela, batzuetan
euren gogoko, oso-osoan bederen, ez diren erabakiak ere har ditzaketelarik.