Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

72 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
gure ustez, eta okerrak ere nazionalismoa azalpen politiko 39 edo ekonomiko-
politiko 40 hutsetara mugatzen duten teoriak, ez baita azaltzen zergatik den
nazio identitatea protestaren ardatza eta ez beste ezein identitate mota.
Onartezina da, halaber, borondate politiko hutsean oinarritzen den teoria,
nazionalismoek sakontasun eta konplexutasun handiagoa erakusten baitute,
eta ez abagadunearen ondorio arina izan daitekeen borondate politikoa.
Hortaz, atera beharreko lehenengo ondorioa honako hau litzateke:
borondate hutsean, kultura identitatean edo faktore ekonomiko edo politikoen
inguruko aldarrikapenetan oinarrituriko interpretazioak, ezaugarriok banan-
banan eta isolaturik hartuak, ez dira gai nazioa eta nazionalismoa azaltzeko.
Gizarte modernoetan, nazioak, dio E. Gellnerrek, borondate eta kulturaren
arabera defini daitezke, kultura legitimazio politikoaren babesleku bilakatu
baita. Eta funtsean, biak unitate politikoari loturik soilik izan daitezke
azalduak, ezen gizakiak bere kultura partekatzen duten beste gizakiekin
bakarrik eduki nahi ditu lotura politikoak (Gellner 1988: 80). Nazionalismoak
aipaturiko faktore guztiak erabil ditzake era batez edo bestez, tokian tokiko
esperientzia desberdinek baldintzaturik.
Bigarren ondorioa honako hau litzateke: erabili ohi diren nazio eredu biek
nazionalismo ororen bihotzean dagoen bikoiztasuna adierazten dute, gradu eta
modu diferentetan, denek baitauzkate osagai etniko eta zibikoak euren
sorreran. Hortaz, nazionalismo etniko eta zibikoaren arteko banaketa egiten
denean, kontuan hartu behar da eredu bi horiek tipo idealak direla, hots,
39 Ikus Blaut 1986, Breuilly 1990 eta Hooghe 1992, nortzuentzat nazionalismoa interes
politikoek sorturiko mugimendua baita.
40 Lanaren banaketa etniaka edo nazioka egiten da eta zapaldurik sentitzen den taldearen
ezinegonak nazio jitez janzten du bere desadostasun ekonomiko-politikoa. Zehatzago esanda,
baina guztiz laburturik: erreakzio nazionalista etnizitatean oinarritutako garapen ekonomiko
desberdinak sorraraziko luke (Hechter/Levi 1979).