Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

70 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
genuen bezalaxe, nazionalismoaren azterketan garrantzia duena
aldarrikatutako nazio ideiaren eragingarritasun soziala da. 36
"La fundamental importancia que tienen los discursos sociales sobre la identidad
no provienen de su mayor o menor objetividad científica (...), sino de la capacidad
que tengan de conformar la realidad." (Pérez-Agote 1984: 43)
J. Breuillyk dioenez, nazionalismoa ez da ulertu behar ustezko nazio
identitate objektibo baten adierazpen bezala, ezta nazionalismoak bere helburu
politikoetarako sortutako asmakizun arbitrario legez ere; egoera sozial eta
politiko konplexuei erantzuteko beharrizanean leukake jatorria, aitzitik (1990:
36). J. Zabalorekin batera, esan behar da, hortaz, nazioa -eta nazionalismoak- ez
direla ez halabeharrez ez nolanahi sortzen; ostera, baldintza historiko eta
geografikoek mugatzen dute nazionalismoak egindako definizioa.
Nazionalismoak errealitatea -espazioa- interpretatzeko eta eraikitzeko modu
berria eskaintzen du.
"Eraikuntza horretan nazionalismoak nazioa sortu du, baina inportanteena da
jendeak onartu egiten duela eraikuntza eta, nazioa bere-berea sentituz, bere alde
jotzen du su eta gar." (Zabalo 1996: 31)
Funtsezkoa da ohartzea eraikuntza horrek sortzen duen atxikimendua,
nola Nazio-Estatuaren hala estaturik gabeko nazionalismoen kasuetan. Azken
honek nazioa eraikitzen du lehenarenari aurrez aurre jarriz, eta estatuaren
ideologia integratzailea indartsua izan arren, ezin esan daiteke hark erdiesten
duen erakargarritasuna makala denik, gorago esan bezala. 37 Berriro esanda, eta
36 Ustezko ahaidego komunaren kasuan, esate baterako, dio Connorrek, azaldu beharrekoa
dena ez da liderren zintzotasuna odol kidetasuna aldarrikatzen dutenean, berau beti egin izan
baita (adibidez, EEBBen kasuan) baizik eta euren eragingarritasuna ezaugarri honetan
oinarritutako deiak egiten dituztenean (1994: 198 eta hur.).
37 Estaturik gabeko nazionalismoaren erakargarritasunari buruzko erantzun mota ezberdinak
teorizatu dira, normalean gizarte modernoaren ezaugarriekin harremanetan ipiniz. Orridgek
azalpen mota nagusi bi ezberdintzen ditu: a) garapen desberdinarena, non nazionalismoa
modernizazioak kaltetutako lurraldeen erantzuna bailitzateke, eta b) kohesio sozialarena,