Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 67
baten indarrak, eta ez odolaren ahotsak, moldatu ditu nazio modernoak (Kohn
1984: 27).
Erran nahi baita, erabakigarri dena nazio kontzientzia da, talde
borondatean islatzen dena. Borondate horri eutsirik, taldeak nazioaren
nolakotasuna zehazten du eta horregatik esaten da nazioa nazionalismoaren
eraikuntza dela. Hori dela eta, Nazio-Estatuaren osaketa prozesutik
ondorioztatzen den nazio izaera egitura politikoak azalarazia den modu
berean, estaturik gabeko nazionalismoetan, nazioa mugimendu nazionalistak
berak ekoiztua izango da.
1.2.3.- Nazioaren eraikuntza eta nazionalismoaren izaera politikoa
Honaino adierazi dugu identitate kulturala, per se, ez dela derrigor
nazionalismoaren pizgarri nahikoa eta behar-beharrezkoa dela borondate
politikoaren eskuharmena nazio aldarrikapena gauza dadin; hau da,
nazionalismoak beti erakusten dituela kultura eta politikaren eremuei
dagozkien osagaiak. Erantzun gabe gelditzen da, ordea, zeren menpe dagoen
mugimendu nazionalistak abian jartzea eta, identitate diferentziala argudiatuz,
estatuari aurre egitea. M. Hrochen arabera, nazio ideia ingurune sozial jakin
batean soilik finka daiteke; alegia, nazioaren osaketarako aldez aurretiko
baldintzak egonez gero bakarrik sortzen dira nazioak (Hroch 1994b: 104).
Zehatzagoa da, ildo honetatik, O. Pi-Sunyerren ekarpena, baldintza horiek
multzo bitan sailkatzen dituenean: a) denboran zehar identitate ezberdintasuna
iraunarazi ahal izan duten nolabaiteko instituzioak eta egiturak egotea; eta b)
helburu politikoen zehaztapena, naziokideen mobilizazioa ahalbidetzen
dutenak (Pi-Sunyer 1985: 259). J. R. Llobera ildo beretik omen doa, funtsezko
baldintzatzat gizarte zibil indartsu bat -alegia, estatuaren eraginetik aparte