Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

66 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
hizkuntzari eta hezkuntzari- aurre egiteko administrazio autonomoaren jabe
izanik. Estatuak, berriz, lurralde administrazioa garatzen du, non biztanle
guztiak sartzen baitira, egin lezaketen nazio atxikipena bazter utzirik. Nazioek
ez dute, hartara, estatuaren boterea eskuratzeko borrokarik egin behar eta
euren arteko lehiak baretu egiten dira (Ibid.: 344 eta hur.).
Baina nazioaren funtsa borondatean datzalako ekarpenak ez dira agortzen
Renanen jarrera liberal eta Bauerren kezka sozialistarekin, beraiekin batera
gizarte zientzilari asko aipa daitezke eta, segidan ikusiko dugunez. Hona
adibide bat:
"La nacionalidad no consiste necesariamente en el idioma, en la religión o en el
pasado común, sino en la voluntad de la gente. La expresión de esta voluntad se
logra generalmente gracias a una síntesis de algunos de los elementos
constitutivos que acabamos de enumerar y en ocasiones de todos ellos. Sin
embargo, la nacionalidad muy bien puede existir en ausencia de algunos de ellos y
aun es posible que se limite a un solo elemento, al esencial: la voluntad." 32
J. Breuillyk, beste alde batetik, borondatea marko politikoaren
testuinguruan ulertu beharra azpimarratzen du. Borondatea norbanakoari
atxikitutako ezaugarri bezala ulertuz gero, Renanek egiten duen moduan,
subjektibotasun hutsera mugatzen da nazio identitatea, eta ezinezkoa
suertatzen da beronen funts politikoaz ohartzea. Beraz, ondorioztatzen du egile
honek, borondateak pertsona multzo batek partekatua denean eta haren
defentsan taldearen antolaketari ekiten zaionean bakarrik hartzen du
garrantzia (Breuilly 1990: 18). Ideia hori, funtsean, H. Kohnek ere azaltzen du,
dioskunean talde etniko diferentziatuak betidanik izan badira ere, nazio
kontzientzia izan dela ezaugarriok erabakigarri bihurrarazi dituenak. Ideia
32 Michels, R. (1917): Notes sur les moyens de constater la nationalité, Haga: Martinus Nijhoff, I;
aipua jasoa dago in Kohn 1984: 482.