Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

62 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
federazioen arteko arazoak dira) leudekeelarik. Baina zaila izan daiteke
helburuen araberako sailkapenik egitea, ezen, batzuetan, autonomia pauso
taktiko huts izan daiteke. Dena den, erregionalismoan ez bezala,
nazionalismoan nazioa legitimazio politikoaren iturri nagusia da, eta bakarra
ere izatera hel daiteke.
"...el saberse y sentirse miembro de una nación implica un cierto conocimiento de
lo que es una nación, implica una cierta definición, al menos implícita, de lo que es
una nación.(...).. los actores saben que su colectividad es fuente excluyente de
legitimidad política." (Pérez-Agote 1995: 123-124)
Honaino, estaturik gabeko nazionalismoak, nazio irizpide nagusi
lurraldea hobestearekin batera, lurraldearen eraketa politikoaren inguruan egin
ditzakeen aldarrikapenak ikusi ditugu. Badaude, egon ere, lurraldean bizi den
jendearen nahi subjektiboari, hots, borondateari, lehentasuna eman beharra
teorizatzen edo/eta defendatzen dutenak ere. Jarraitu baino lehenago merezi
du esatea abiapuntu bi horien arteko balizko dikotomia ez dela maila teoriko
hutsari dagokion arazoa. Aitzitik, erabateko garrantzia eduki dezake estaturik
gabeko nazionalismoak egindako aldarrikapenetan, eta, halaber, horiei aurre
egiteko Nazio-Estatuak erabil ditzakeen argudio politikoetan. Dena den,
aurretik esan bezala, batzuetan kontrajarriak izan arren, besteetan osagarriak
izan daitezke, eta estaturik gabeko nazionalismoak biak batera argudia ditzake
bere aldarrikapenak legitimatzeko. 30
30 Euskal Herrian esaten dugunaren adibide batzuk aurki ditzakegu. Alde batetik,
administrazio estatalak eta autonomikoek jarrera desberdinak hartzen dituzte hezkuntza
sisteman eraman beharreko hizkuntza politika garatzeko orduan: Iparraldean, estatuak
lurralde aukera argia defendatzen du, frantsesaren alde; Euskal Autonomia Erkidegoan, berriz,
euskara eta gaztelaniaren arteko erabateko hautaketarik egitea ekiditen da, eta jendearen
borondatea aldarrikatzen da egoerari aurre egiteko printzipio gisa; Nafarroan, azkenik, tarteko
eredu bat jarraitzen da, bat ere sotiltasunik gabekoa, egia esan, ezen lurralde banaketa bat egin
da eta hegoaldeko zonan gaztelaniaren aldeko lurralde irizpidea hartu da, eta iparraldeko
zonan, aldiz, jendearen borondatea hartzen da berriro orientabide gisa, euskara eta
gaztelaniaren arteko gatazkarik sor ez dadin, hemen ere. Beste aldetik, euskal nazionalismoak
lurralde irizpidea (baina euskararen alde orain) aplika dadila exijitzen du kasu hauetan
guztietan. Hala ere, autodeterminazio eskubidea erreibindikatzean, aldatu egiten du bere