Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 61
maila bat lortu eta gero posible da mugimendu nazionalistaren teorizatzaileek
goragoko maila bat erdiesteko beharra iragartzea, era horretara, gero eta
autonomia handiagoa eskatuz, agian estatu independentzian amai
daitekeelarik prozesua. 29
Munduan zehar, eta Europan zehatzago, azter daitezkeen esperientzia
nazionalistek bigarren iritzi korronte horri eusten omen diote gehienetan. Hala
ere, zalantzan geratzen da nolabaiteko autonomia maila eskatzea nahikoa ote den
nazionalismoaz hitz egiten hasteko, eskaera horiek asmo deszentralizatzaile
hutsak dituztenek ere egin ditzakete eta. Muga bat behar da eskaera bat
nazionalista den ala ez jakin dezagun, ezen bestela nazio sentimentu bikoitzak
elkar daitezkeela pentsatu behar da, M. Keatingek egiten duen modu
berberean:
"Algunas reivindicaciones del nacionalismo minoritario o periférico representan
simplemente la sustitución de una identidad nacional exclusiva por otra. Esto les
empuja a adoptar una postura separatista. Otros representan menos la afirmación
de una nacionalidad competidora y exclusiva que una negación total de la idea de
la nacionalidad exclusiva. Están dispuestos a reconocer que los ciudadanos tienen
lealtades e identidades dobles o múltiples y la capacidad de actuar en campos
diferentes." (Keating 1996: 31)
Gorago esan bezala, nazionalismoak lurraldearen eraketa politikoari
buruz zenbait helburu eduki dezakeela egia bada ere, leialtasun nagusia
exijitzen die naziokideei. Hortaz, saio nazionalistak testuinguru
soziopolitikoaren arabera eta, beren doktrinaren garapena dela medio,
autonomiatik separatismora (estatu batekiko independentzia) edo/eta
irredentismora (naziokide den talde batekin edo estatu batean integratzea) joan
daitezke, bitartean federalismoa (botere banaketa gobernu zentrala eta nazio
unitateen artean) eta konfederalismoa (gobernu zentralaren ardura bakarra
29 Honetaz guztiaz, ikus Zabalo 1996: 33-35.