Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 57
funtsezko papera betetzen dute taldearen oroimenen eta praktika zein balore
komunen birprodukzioan (1989: 249). Berebiziko garrantzia dute gizarte
bizitzaren kohesioan, berauen gabezian ezinezkoa bailitzateke sentimentu
sozialen iraupena bermatzea. Argiago esanda:
"... la vida social, en todos los aspectos y en todos los momentos de la historia, sólo
es posible gracias a un amplio simbolismo." (Durkheim 1982: 217)
Eta nazioaz ari garelarik, gorago esan bezala, sinboloen hizkerak mezu
arrazional hutsa heldu ezin daitekeen lekuetara ailegatzeko gaitasuna frogatu
du. Hortaz, nazio sinboloek, eta beraiek birsortzen dituzten erritoek, historian
zehar iraun omen duen komunitatearekiko atxikimendua indartzen dute, ideia
abstraktu hori bitarteko ikusgarrien bidez helaraziz.
"By means of the ceremonies, customs and symbols every member of a
community participates in the life, emotions and virtues of that community and,
through them, re-dedicates him or herself to its destiny. By articulating and
making tangible the ideology of nationalism and the concepts of the nation
ceremonial and symbolism help to assure the continuity of an abstract community
of history and destiny." (Smith 1991: 78) 26
Hutsala da, hortaz, ahaidego komun, erlijio, ohitura, hizkuntza edo
bestelako kultura ezaugarrien ustezko objektibotasunaz eztabaidatzea, zeren
".. when analizing sociopolitical situations, what ultimately matters is not what
is but what people believe is. And a subconscious belief in the group's separate
origin and evolution is an important ingredient of national psychology."
(Connor 1978: 380)
26 Bestelakoa da, gure ustez, Busquetsek adierazitakoa: "..el nacionalismo (...) eleva a la
categoría de mito el hecho diferencial que es básico para su propia teoría nacional (..)." (1968:
63). Eta bestelakoa dela diogu soma daitekeen kutsu peioratiboagatik. Alde batetik,
sinboloekin batera, mitoak beharrezkoak dira gizarte bizitzaren iraupenerako eta ez dira
artifizio hutsak (gogoratu berriz, Durkheim 1982). Beste alde batetik, ukaezina da Nazio-
Estatuak eraikitako nazio komunitatea ere mitoen gainean eraikia dagoela (Smith 1991: 39).
Eta, azkenik, dudarik ez dago gizarteari buruzko erepresentazio sozial guztiak edota ideologia
diferenteak -hala nola, sozialismoa, demokrazia, eta abar- mitoetan oinarrituak daudela.