Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

56 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
berriz, aipatutako idazlanean, nazioaren irizpide linguistikoaren kontra
agertzen da, honako argudioak erabiliz: a) estatu diferenteetako populazio bik
partekatutako hizkuntza komunak ez du frogatzen biztanleak nazio berekoak
izatea; b) zalantzazkoa da nazio kategoria eman ahal izatea estatu bateko
hizkuntza bera berba egiten dutenei; c) hizkuntza taldeak zeharo anbiguoak
dira; eta d) hizkuntza ezberdintasuna ez dago harreman zuzenean hizkuntza
borrokarekin edota nazionalismoarekin. Laburbildurik, hizkuntza eta, oro har,
kultura homogeneotasunak naziotasunaren tresna eta sinbolo ezin hobeak dira,
baina okerra litzateke nazio etnikoaren definiziorako zeinu nahiko edo
beharrezko atzematea (1976: 255-261).
Eta gakoa hementxe datzala uste dugu: giza taldearen osagai kulturalak
sinbolo bihurtzen dira nazio gatazkan. Talde etnikoak, diosku J. M. Apaolazak,
bere egiten du hizkuntza bat, eta talde kidetasunaren osagai nagusi bezala
aurkez dezake, maila sinbolikoan baino ez bada ere, ezen horrek ez dakar
berarekin taldekide guztiek hizkuntza hori ezagutzea (edota erabiltzea, gehi
genezake). Inportanteena, horrela, ez da gizakia hizkuntzaren jabe izatea,
baizik eta horren onarpen indibiduala eta -batez ere- kolektiboa; alegia,
hizkuntzaren balio sinbolikoa da erabakigarriena (Apaolaza 1993: 24).
Hizkuntza eta kultura, hortaz, Nazio-Estatuak ekoiztutako kode sinbolikoei
kontrajartzen zaizkie, zeren eta
"Aquellas esferas más sensibles, por su cercanía a realidades simbólicas (lengua,
cultura), resultan más difícilmente integrables y de más fácil reivindicación al ser
elementos que están más cerca de la estructura simbólica que de la realidad
material, y por tanto, requieren mayor presión para su disolución." (Gurruchaga
1985: 50)
Horrela, identitate kolektiboaren osagaitzat jotzen diren kultura
ezaugarriak, esaten du B. Mirandak, komunitate idealaren sinbolo dira eta