Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 55
1.2.2.1.- Kultura identitatea
Nazioaz hitz egitean, irizpiderik herritartuena, baina ez praktikan
jarraituena, da nazioa kultura komuntasunean oinarritzen dela. Izan ere, eta
nazionalismoaren eraginaren kariaz, estatuak, nazioak eta kulturak berdintzera
jotzen dugu inkontzienteki, eta frantziar, espainiar edo estatubatuar oro
kultura berekoak direla pentsatu ohi dugu. Identifikazio honi etnizista deitzen
dio Smithek, eta honela definitzen du nazioa:
"...un grupo étnico grande y movilizado, definido por una cultura y una supuesta
descendencia comunes." (1976: 247)
A. D. Smith ados agertzen da, oro har, nazioaren definizio etnizistarekin,
nahiz eta ñabardura inportante batzuk egiten dizkion; euren artean, ahaide
komunak partekatzea ez du jotzen berak ezinbesteko baldintzatzat, onartutako
nazio askok hamaika gurutzapen islatzen baitute beren historian zehar. Beraz,
errefusatu beharreko irizpidea da. Ildo beretik doaz H. Kohnen hausnarketak,
nazioa definitzean ohitura komunak eta erlijioa nazioaren osagaitzat jotzeari
egiten dion kritikan. Ohitura eta tradizioei buruz, gizarte modernoek jasotzen
duten homogeneotasun prozesua dela medio, zeharo aldakorrak direla dio. Eta
erlijioaren eragina dela eta, naziotasunaren bultzatzaile zein oztopatzaile izan
daitekeela baiezten du (1984: 26).
Beste batzuek, kultura identitatearen barruan, zalantzarik gabe, hizkuntza
jotzen dute erabateko faktoretzat. Izan ere, giza kolektibitatean hizkuntza
komun batek jokatzen duen funtzio identifikatzailea ukaezina da. Gizarte orok,
diosku C. Moyak, hizkuntzaren bitartez gorpuzten du identitate kolektiboa,
halako moldez non, Mendebaldearen historian, nazioa eta hizkuntza elkar
indartu duten fenomeno izan baitira, eta nazio identitatea hizkuntza bera
partekatzen duten naziokideen bidez islatu izan baita (Moya 1984: 20). Smith,