Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

570 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
politikoaren aldaketaren testuinguruan kokatu zuten ezker abertzaleko
erakundeek ikastola eta eskola publikoaren etorkizuna. Baina, logikoa denez,
honi buruzko irakurketak jite ezberdina jaso zuen abagadune politikoaren
arabera. Era hartara, 80ko hamarkadaren amaieran, ETA eta gobernu
zentralaren negoziazioen menpe jarri zuten zuzen-zuzenean hezkuntza
sistemaren antolaketaren erabateko irtenbidea (ik. Herri Batasuna 1988: 31;
LAB 1989: 2).
Gerora, alta, jeitsi egin zuten hezkuntza gatazkari erantsitako irakurketa
politiko maila, baina, nola edo hala, ikastolak sare publikoarekin bategitearen
azpian legokeen normalizazio politikoaren asmoen kontra jarri dira betiere.
Hona hemen, adibidez, 90eko hamarkadaren hasieran esandakoa:
"PSOEk aurkeztu eta PNVk kontzentzuaturiko oraingo lege proposamenak,
estatutuak indarrean dirauen hamabi urteen ondoren, gizartearen aurrean
normaltasun eta legebidezkotasunezko ikuspegia eskaintzeko beharrizana dauka
kari, dagoen gatazkaren eta hezkuntz beharrizan eta premien tamainako eredua
(...) eskaintzeko borondatea baino." (Herri Batasuna 1992: 26)
Hortaz, ikastola zazpi herrialdeetan hedaturik egonik, lurraldetasuna
bermatzen zuela eta administraziotik kanpoko hezkuntza sare autonomo
bakarra zela zioten. Hori dela eta, onartezintzat jo zuten ikastolen
mugimenduaren balizko deuseztapena. Hala ere, gorago ikusi bezala, Ezker
Abertzalearen sektore askotan eskola publikoaren aldeko jarrerak gero eta
indar handiagoa zeukan neurrian, HB derrigortuta egon zen jende multzo
horren ikuspegia barnehartzeko eta, ondorioz, ikastola eta sare publikoa jo
ziren borroka gunetzat, ondoko aipuan beha daitekeenez:
"La colaboración y coordinación puede y debe estar garantizada entre todos los
sectores euskaltzales y progresistas, estemos en una red escolar u otra. Y es más,
la existencia de un movimiento de ikastolas autónomo de la Administración será
en muchos momentos un apoyo importante para la actual Escuela Pública y