Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa aurrez aurre 553
lehen eta ez orain, herrikoia. Bestetik, aipaturiko administrazioa oraindik ere
madrildarren eskuetan dagoenez gero, gure mesfidantza gehitu egiten zaigu. "
(Herri Batasuna in JAKIN 1983: 88)
Hala ere, gehitzen zuen, herri bat nola osatu eta nola euskaldundu jotzen
zuen apustuaren gakotzat, eta, beraz, kontraesanak eta beldurrak gainditu
beharra zegoen. Baina, ikastola desegin gabe eraiki behar zen delako sare
bakarra, zeren eta
"Ikastolak suntsitzea astakeria litzateke. Areago, Alderdi abertzale batentzat
barkaezina. Baina ikastolak 'ghetto' gisa mantentzea ere, sozialistak garen
abertzaleontzat suizidioa, geure buruaren urkamena bilakatzen zaigu." (Herri
Batasuna in JAKIN 1983: 87)
Ikastolen Elkartearen jarrerekin kritiko agertzen zen HB urte horietan,
jarrera pribatuzalea atxikitzeaz gain, EAJren planteamendu eta interesetara
moldatzen baitzen eta Autonomia Estatutuaren ahalmen murritzak zalantzan
jartzen ez baitzituen (Ik. Herri Batasuna 1986: 7-8). Marko juridiko-politikoa
aldatzea zen, horrela, onesten zuen irtenbide bakarra, hark baino ez baitzuen
bermatzen euskal nazio osoari zegokion eskolaren eraikuntza (ik. Erkizia 1985).
Hortaz, EE baino harago zihoan PSOEri egindako kritiketan; HBren aburuz,
Alderdi Sozialistak espainoltasuna indartu eta antieuskalduntasuna berpiztu
nahi baitzituen eta, hartarako, ustezko bi komunitateentzako eskola bana
eraikitzea bilatzen baitzuen. Eta saio horretan bat egiten zuen EAJren
interesekin (Herri Batasuna 1986: 2).
Hala, EAJrekiko areriotasunaren ondorioz, EE eta HB baturik agertu ziren,
hein batez bederen, ikastola sare bereizi bezala mantentzearen kontra, eta
hortik ere etorri zen Ikastolen Elkartearekiko harreman egokirik garatu ez
izana. Baina, ikusi bezala, abiaburu politikoak erabat diferenteak ziren, eta
horien eragina ere soma daiteke ikastola sare publikoarekin biltzeari bakoitzak