Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa aurrez aurre 551
consigo el tema de la hegemonía. El PNV no es tan hegemónico en el mundo de
las escuelas estatales, por ello no le resulta interesante la unificación por cuanto
ello conlleva disputa y pérdida de hegemonía." (Euskadiko Ezkerra 1979: 138)
Ikastola eta sare publikoa banaturik egotearen aurka agertzen zen, baina
hastapenean ez zuen, esan bezala, berehalako integraziorik proposatzen.
Eskola publikoan euskarazko irakaskuntzaren alde emandako aurrerapausoak
onartu arren, artean halako batuketarako baldintza ez objektiborik ez
subjektiborik ez zegoela baieztu zuen (ik. Gurrutxaga 1981: 28-29). Hala ere,
aipatu EAJrekiko lehiaz gain, Euskadiko Ezkerraren urte hauetako jardun
politikoaren beste ildo bat autonomia sakontzearen alde egindako apustua izan
zen eta, horrexek bideraturik, gero eta argiago defendatu zuen ikastola sare
publikora biltzeko egokitasuna, betiere hezkuntzak nazio eraikuntzan bete
zezakeen zeregina nabarmenduz. Bada, PSOEk EAEren administrazioaren
eskumenak murrizteko erakusten zuen jokaera zentralistari etengabeko
kritikak egin zizkion, baita hezkuntza eskumenak sakonki garatu beharra
aldarrikatu ere (ik. Gurrutxaga 1983a). Are gehiago, EEren helburua
Euskadiren autogobernua zela adierazten zuen, eta ez deszentralizazio
administratibo hutsa. Baina, testuinguru politikoa aldatu ezean, bide bakarra
ikastolak sare publikoarekin bategitea ikusten zuen, euskal agintarien menpe
jarri behar baitzen hezkuntza sistema bateratua (ik. Letamendia 1982: 19-20).
EIKE proiektuaren kontra erabili zituen argudioetako bat izan zen Autonomia
Estatutuak ahalbidetu egiten zuela sare publikoak nazio eraikuntza bideratzea,
eta ikastola ezin gera zitekeela saio horretatik aparte (Euskadiko Ezkerra 1982).
Argiro aitortu zuen EEk ikastolaren instituzionalizazioari buruzko iritzia
aldatu izana, gero eta konfiantza handiagoa jartzen ari baitzen Eusko
Jaurlaritzaren jardunetik ondoriozta zitekeenaz (ik. Gurrutxaga 1983b); eta, zer
esanik ez, Ikastolen Elkarteak gogor kritikatu zuen EEren aldetik horren
denbora gutxitan jarrera aldatu izana, koherentzia falta iritzi baitzion (ik.
Campos 1983).