Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

438 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
Hego Euskal Herriko gizartean, arrazoi ugariren kariaz, segmentazio kultural
eta politikoa garatu dela. Euskal nazionalismoa ezgauza izan da horretaz
jabetzeko, eta horrek errotik eragotzi dio ugaritasun politikoa onartzea, euskal
nazioa euskaldunekin (euskal hiztunekin) parekidetu duen heinean. Era
hartara, kultura aniztasuna onartzea eta demokrazia politikoa batera doazela
aintzat harturik, lotura etnikoetan oinarrituriko komunitate bateratu baten
eraikuntza lanari amore ematea eta nazio definizio zabalago batetik abiatzea
aholkatzen dio euskal nazionalismoari (Fusi 1978: 243 eta hur.).
Hartara, euskal nazionalismoak darabilen ikuspegi etnikoa alboratu
beharko lukeela diote, Fusirekin batera, beste pentsalari batzuek, ezen nazio
definizio etnikoak gizartearen gehiengoa albo batera uzten du. Honek badu,
eduki ere, ondorio politikorik, zenbaiten esanetara, gizartearen zati bati
herritartasuna ukatzen zaio eta. Halamoduzko ildo teoriko bat osatu da,
horrela, euskal nazionalismoaren azterketan, honako zutabeak dituena: a)
nazionalismoak muzin egiten dio askotariko errealitateari; b) herritartasun
kontzeptu murritza sostengatzen du; eta c) soma daitezkeen aldaketa uzkurrak
maila teorikoan baino ez dira gauzatu. Azal ditzagun astiro hiru zutabeok.
Lehenari helduz, eta adibide bakarra hartuta, A. Gurrutxagak esandakoa
ekar daiteke gogora. Nazionalismoa kultura homogeneotasunetik abiatzen dela
baiezten du, eta gizarte osoaren ahotsa izan nahi duela dioen arren,
inkongruentzia teoriko batean jausten da, zeren eta darabilen ikuspegiak de
facto herritar asko baztertzen ditu (1996: 214). Nazionalismoak erakusten omen
duen inkongruentzia teoriko horren haritik, adieraz daiteke, gure aburuz,
heterogeneidad cultural, conviene tener presente que la diversidad no es un hecho
independiente de los sujetos que fijan su atención en ella. Los problemas que conlleva la
diversidad cultural no residen tanto en las diferencias 'objetivas' existentes como en el hecho de
que algunas de esas diferencias son consideradas relevantes y políticamente significativas,
mientras que otras son consideradas irrelevantes." (1993: 107)