Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

40 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
nagusia masa hezkuntza sistema izaten da, hizkuntza ofizial bakarrean eta
izaera publiko eta dohainean oinarritua. 17
Zeren arabera erdiets dezake prozesu horrek arrakasta? Logikoa denez,
estatuko lurraldeko biztanleriaren aldez aurretiko kultura homogeneotasuna
abiapuntu ezin hobea izaten da integrazioa bete-betean gauza dadin,
biztanleriaren eta estatu agintarien arteko komunikazioa eta administrazioaren
jarduna erabat erraz daitezke eta. Ildo horretatik doa J. Strayerrek erabiltzen
duen estatu bateratu (unitary state) eta mosaiko estatuen (mosaic state) arteko
banaketa. Teorilari horren ustez, estatu bateratuak regnum bakar batetik
garaturikoak dira, hots, errege familiaren batekiko lotura ezagutzen duen
biztanleria dutenetik. Halakoetan, nazionalismoa modu erraz batean garatzen
da, zeren eta lege eta instituzio komunek identitate maila handi samarra
lortzen dute. Prozesu hori gatazkatsuago suertatzen da, ostera, mosaiko
estatuetan, non estatuko lurralderen bateko biztanleriarentzat ulertezin (eta,
beraz, onartezin, gehi zitekeen) izan baitaitezke ondoko herrialdeetako
administrazio prozedurak. 18 Azken batez, Strayerrek dioena, gure ustez, gorago
aipatutako baldintza bat besterik ez da, alegia: monarkia absolutistak
eramandako zentralizazio eta homogeneotze politikak erabat errazten dio
bidea estatuak ezarri nahi izaten duen nazio komunitate sentimentuari. Zenbat
eta zurrunagoa izan politika hori, hainbat eta errazago inposatu ahal izango du
estatuak bere legitimazioa nazio terminotan.
17 Sozializazio politiko kontzeptu honetara itzuliko gara, beste testuinguru batean kokatuz,
alegia, estaturik gabeko nazionalismoak garatzen duen hezkuntza estrategiarekin
harremanetan (ik. 2.4.4.). Beste alde batetik, estatuaren nazio integrazioan hezkuntza sistemak
betetzen duen funtzioari buruzko garapen zehatzagorako, ikus 2.3.2.2.
18 Strayer, J. (1971): Medieval Statecraft and the perspectives of History, Princeton: Princeton
University Press, 346-347 orr.; aipamena jasoa dago in Tilly 1975: 42-43