Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 37
Estatuak berarentzat erreklamatzen duen Nazio-Estatu izaeran nazioa eta
estatuko biztanleria parekidetzen dira. Connorrek praktika horren iturburua
herri subiranotasun kontzeptuaren hedapenean aurkitzen du.
"In identifying the people as the font of all political power, this revolutionary
doctrine made the people and the state almost synonymous. L'etat c'est moi had
become l'etat c'est nous and the nous was defined as the national group."
(Connor 1978: 382)
Parekidetasun hori, M. Weberrengandik hasita, errefusatua izan da
hainbat teorilariren aldetik, nazionalismoaren izaeraren ulermena oztopatu
egiten du eta. Kritika horren arabera, estatuarekiko leialtasuna abertzaletasuna
(patriotismo/patriotisme) da, eta Nazio-Estatua du leialtasunaren erdigune.
Nazionalismoaren leialtasunaren erdigunea, aitzitik, nazioa da. Parekide izan
beharrean, zenbaitetan elkarri kontrajarrita eta aurrez aurreko gatazka bizian
egoten dira. 15
Alabaina, nazionalismoa eta abertzaletasunaren arteko banaketa hori ez
da izaten adierazi ohi den bezain argia. Izan ere, estatuak nazioaz hitz egiten du
bere boterearen legitimazioa bilatzeko orduan. Hori dela eta, egokiagoa dateke,
gure ustez, jite diferentziatua ematea Nazio-Estatuak eta estaturik gabeko
mugimenduek garatzen dituzten nazionalismoei, 16 atal honen hasieran azaltzen
genuen bezala, nazionalismoa estatuaren integrazio eta desintegrazioarekin
15 Ideia hori adierazten dute, besteak beste, ondoko egileek: Minogue 1968: 36-37, Connor 1972:
334, Weber 1972: 212, Kedourie 1988: 56, eta Smith 1976: 253.
16 A. D. Smithek berebiziko inportantzia ematen dio faktore horri nazionalismoa lau motatan
sailkatzen duenean: lurraldean eta etnian oinarritutakoak, lehenengo, eta horietako bakoitza
independentziaren aurrekoa ala ostekoa den, ondoren (1991: 82). J. R. Lloberak (1996), beste
alde batetik, estatuak bultzatzen duen nazionalismoa eta estatuaren aurkako nazionalismoa
bereizten ditu. Azken izen hori , gure aburuz, nahasgarri liteke, ezen, batetik, iduri lezake
nazionalismo honek ez duela sekula estatu propiorik aldarrikatzen; eta, bestetik, litekeena da
estaturik gabeko nazionalismoak estatuaren markoan bilatzea eraketa politiko egokiagoa,
baina estatuarekin guztiz apurtu barik. Honetaz guztiaz hausnartzeko aukera edukiko dugu
gerora ere (ik. 1.2.3)