Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 35
erromantizismoaren erreakzioz sortutako nazio kulturalean oinarritutako
mugimendu nazionalistak piz zitezen. 13
Europan zehar frantziar inperialismoaren kontra sortu zen mugimenduak,
dio Connorrek, zerikusi handiagoa eduki zuen xenofobiarekin
nazionalismoarekin baino, Herder eta abarrekoen erreakzioak kontuan hartuta
ere, zeren ez ziren behar bezain nabariak etnizitatearen eta herri
subiranotasunaren arteko loturak (Connor 1973: 6). Breuillyk, ildo beretik,
lurralde termino hutsetan ulertzen ditu XIX. mendean zehar sortu ziren estatu
osaketaren aldeko mugimenduen helburuak: Alemanian, Italian edo Grezian,
esaten digu, ez zen problematzat jo, esate baterako, hizkuntza gutxiengoen
existentzia, nazionalismoa talde nagusiengandik zetorren eta (Breuilly 1990: 72-
97).
Baina, apurka-apurka indartuz joan zen estatua nazio terminotan
legitimatu beharra, estatuari derrigorrezko egin baitzitzaion herritarren
leialtasuna irabaztea aurrean zituen exigentziak bete ahal izateko: zergak
ezartzea eta armada eratu ahal izatea. Prozesu horri, oro har, integrazio
nazionala deitu ohi zaio. Beste modu batez esanda, estatu subiranoa
nazionalizatu egiten da. Xede horrekin, parekidetu egiten dira nazioa eta
estatua, eta lehenak subirano izateko legitimitatea ematen dio bigarrenari. A.
Pérez-Agotek honelaxe azaltzen du:
"Si en un Estado que ejerce el poder desde una estructura central sobre un
territorio físicamente definido los individuos sometidos a ese poder dejan de
estarlo en virtud de una relación política personal con quien lo ejerce, entonces no
13 Ideia horren ildotik adierazten digu Busquetsek: "... en aquella época, el nacionalismo no fue
ampliamente compartido por el pueblo. "Desde 1792 hasta 1848 -ha escrito Julian Marías- la
idea de nacionalidad no es más que eso, una idea, que se fue convirtiendo en fuerza histórica;
sólo desde 1870, terminado el proceso de nacionalización de los grandes países europeos, la
nación es el gran supuesto de la vida política europea." Introducción a la filosofía, Revista de
Occidente, Madril, 1966, 47. or.; jasoa in Busquets 1971: 21.