26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

346 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

Erran nahi baita, Seaskak berak adierazi ez arren, nabari-nabaria da, gure<br />

irudikoz, <strong>nazionalismoa</strong>ren kutsapena adierazpen hau<strong>eta</strong>n. Hegoaldeko <strong>ikastolen</strong><br />

sorrera aztertzean genioenaren ildo beretik, euskara izaten da eskola honen<br />

sorreraren oinarrian ipintzen den faktore nagusia -edota bakarra-, ikastolaren<br />

bultzatzaileek beraiek, nazionalista diren neurrian, atseginago baitute pentsatzea<br />

ikastola ez dela ekimen politiko baten emaitza, herriaren borondatearen isla baizik.<br />

Eta ikertzaileek beraiek ere antzeko joera azaltzen dute, frankismoaren garaiko<br />

ikastolaz hainbat bider errepikatu dugun legez. Adibidez, G. Etxebarriak darabilen<br />

tesia da ikastola sortzeko arrazoia euskara irakaskuntzan bermaturik ez ikustea izan<br />

dela. Baina, ondoren, Seaskarentzat euskara ez dela giza aberastasunerako tresna<br />

hutsa dio, hizkuntza bizia <strong>eta</strong> euskal herriaren identitatearen osagai nagusia baizik<br />

(1990: 208). Honekin harreman nabarian, gogora dezagun Hegoaldeko ikastolaren<br />

sorreraz esandakoa, alegia, euskara <strong>eta</strong> <strong>nazionalismoa</strong> kasik banaezinak zirela.<br />

Honelaxe azaltzen digu G. Lantzirik, Iparraldeko ikastolaren jatorriaz mintzo<br />

delarik:<br />

"... abertzale euskarazale ainitzek, argi <strong>eta</strong> garbi ikusi zuten, euskara <strong>eta</strong> euskarazko<br />

kultura iparraldean berriz indartzeko, ikastola behar beharrezkoa zela. Eta urtetik<br />

urtera, jende abertzale mota horrek ditu ikastolak aurrera bultzatu, euskarazko<br />

irakaskuntza on bat segurtatu, euskararen oinarrizko eskakizun zuzenak finkatu <strong>eta</strong><br />

aldian aldiko beharrorduen araberako borrokabidea indartsuki plazaratu." (Lantziri<br />

1985: 45).<br />

M. Goienetxek, bestalde, are zuzenago lotzen ditu ikastolak Iparraldeko<br />

mugimendu abertzaleari:<br />

"Ez da harritzekoa azken urte hau<strong>eta</strong>n balin badira Ipar aldean sortu ikastolak;<br />

gehien<strong>eta</strong>n azken hamar urte hau<strong>eta</strong>n abertzal<strong>eta</strong>sunean hazitako famili<strong>eta</strong>rik etortzen<br />

dira ikastol<strong>eta</strong>ko haurrak. Hogoi ta hamar berrogoi urt<strong>eta</strong>ko gizaldiak piztu du <strong>eta</strong><br />

zabaldu Ipar <strong>Euskal</strong> Herrian aberri kontzientzia. Eta hortik sortu dira ikastolak."<br />

(Goienetxe 1974: XI)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!