26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 327<br />

zen heinean, ezinezko baitzuen neutral izatea. Ikastolak herriarengan irmoki itsatsita<br />

zegoelako ahal izan zuen bizirik iraun, <strong>eta</strong> baitezpadakoa zen izaera hari eustea.<br />

Hortaz, nazionalismo kontserbadoreak defendatutako euskal giroa zelakoari herri<br />

giroa kontrajartzen zion. Ikastolak ezin zuen herri girotik aparte bizi, <strong>eta</strong> honek<br />

harreman zuzena zeukan ikastolaren baitako partaidetzarekin, edo zehazkiago<br />

esanda, haren kontrolarekin. Nazionalismo kontserbadoreak defendatzen zuen<br />

gurasoen monopolioaren aurrean, nazionalismo iraultzaileak herri osoaren<br />

partaidetza aldarrikatzen zuen, irakasleen <strong>eta</strong> laguntzaile andanaren jardunari<br />

jarraipena eman guran. Aurrerago aipatu dugun teorizazio eskasiaren barruan,<br />

<strong>ikastolen</strong> herrikoitasuna aldarrikatzen zuelarik, askoz esplizituago agertzen da<br />

nazionalismo ezkertiarrean <strong>hezkuntza</strong> naziotasunari lotu beharra. Nola edo hala,<br />

han-hemenka kausi daitekeen baieztapena da ikastola euskal herriak garatzen duen<br />

borroka politikoaren emaitza dela, <strong>eta</strong> ezin daitekeela, beraz, borroka horr<strong>eta</strong>tik<br />

kanpo geratu, 80 ezen, herriaren babesik gabe, ikastolak lantzen duen euskararen<br />

berreskurapena ere ez litzateke ziurtatuko.<br />

Esan bezala, ikastolaren ustezko izaera herrikoia zalantzan jartzen zen<br />

nazionalismo iraultzaileari loturik zegoen sektorearen aldetik, guraso askorentzat<br />

kuotak ordainezinak zirelako, besteak beste. 81 Nazionalismo kontserbadorean auzi<br />

honek kezka berezirik sorrarazten ez zuela dirudien arren; logikoki, nazionalismo<br />

ezkertiarraren deserosotasuna nabari-nabaria zen. Berriro ere, ikastolaren asmoa ez<br />

80 Testuinguru hon<strong>eta</strong>n ulertu behar da, gure iritziz, ezkertiar <strong>nazionalismoa</strong>ren joera <strong>ikastolen</strong><br />

mugimenduaz hitz egiteko, <strong>hezkuntza</strong> fenomeno honen erresistentzia, borroka, jarrera aktiboak <strong>eta</strong><br />

abarreko izariak nabarmendu guran. Bestenaz ere, nazionalismo mota honek ikastolari erantsi zion<br />

esangura politikoaren adibidetzat har daiteke, besteak beste, ETAk, Eibarko ikastolak edukitako<br />

arazoen aurrean, 1974an zabaldutako orria, Ikastolak kalean izenekoa, non baiezten baitu: "<strong>Euskal</strong>-<br />

Herri-Langileak bere eskubideak lortzeko egin dituen aurrerapen<strong>eta</strong>tik haundien<strong>eta</strong>ko bat ikastola baldin bada<br />

(...) honen kontra jeikitzen herriari egin lezaiokenik traiziorik zikinena da (...) zapaltzaileekin lagun egitea dela<br />

iruditzen zaigu." (Ik. Equipo Hordago 1979/81: XV. liburukia, 520. or.)<br />

81 Egia esanda, kontsultatu ditugun testuen artean bat ere ez dugu topatu ikastolaren izaera burgesari<br />

kritika egiten dionik; bai, ostera, iritzi honen kontra jotzen dutenak. Urritasun horren zio posible bat<br />

izan daiteke ideia gehienak Elizarengandik hurbil zeuden argitarapen<strong>eta</strong>n azaldu zirela, <strong>eta</strong> aipatu<br />

iritziok hedabide hau<strong>eta</strong>ra sarbide murritza edukiko zutela.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!