26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 323<br />

abertzaleak -ezkerrekoak, bereziki- ikastolara bertaratzen zen etorkin kopuru urriaz<br />

kezkaturik agertzen ziren maiz. Badirudi, ordea, 70eko hamarkadan, kezka<br />

handiagoa sorrarazten zuela gizarte maila apal<strong>eta</strong>ko umeen presentzia murritzak,<br />

zeinaren errua ez baitzitzaion ikastolari egozten. Egoera hura ikastolak ez zuela<br />

bilatzen ezta desiatzen ere baiezten zen, aitzitik. 75 Bestela esanda, ikastolaren<br />

beharra <strong>eta</strong> ondorengo zilegitasuna ez dira inola ere koloka jartzen. Baina, aurretik<br />

iragarri bezala, egoera soziopolitikoaren liberalizazioaren lehen printzek, ikastolaren<br />

hedapen azkarrak, <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> legeriaren aldak<strong>eta</strong>k abagadune ezberdina ekarri<br />

zioten ikastolari, zeina -egoera berrira moldatu guran- legeztapenerako estraineko<br />

saioak egiten hasi baitzen. Hauekin batera, ikastolaren munduaren baitako lehen<br />

aurkamendu argiak gertatu ziren.<br />

1970eko Hezkuntza Lege Orokorra hartzen da prozesuaren mugarri bezala,<br />

baina apur bat lehenago ere hasi ziren ikastola izaera legal normalizatuaz hornitzeko<br />

lehen saioak, <strong>eta</strong> berau<strong>eta</strong>tik aipagarriena Orer<strong>eta</strong>ko ikastolarena liteke, 1968an<br />

legeztapena bilatu baitzuen 1964ko Elkarteen Legearen markoan. Herri hon<strong>eta</strong>ko<br />

ikastolak kultura erakunde bezala lortu zuen onespen ofiziala <strong>eta</strong>, formula honi<br />

atxikiturik, legeztatu ziren, apurka-apurka, beste ikastola batzuk. Alta, ibilbide hura<br />

ez zen egon oztopoz libre, <strong>eta</strong> jarduera normala garatzeko ezintasuna zela medio,<br />

Gipuzkoako ikastola gehienek Elizaren babesa eskatu zuten. 1945eko Oinarrizko<br />

Hezkuntza Legean oinarrituz oraingoan, parrokia ikastolak sortu ziren (Fernandez<br />

1994a: 216-217). Baina erakunde katolikoak baldintza bi ipini zituen, erlijioarena <strong>eta</strong><br />

75 Eta bultzatzaileak ez ezik, <strong>hezkuntza</strong> fenomeno honen ikerlariak ere agertzen zaizkigu ikastolaren<br />

herrikoitasuna defendatuz, ezen ikastolarekiko lilura logikoa euskal gizartearen sektore askotara<br />

zabaldu zen, ikerkuntzara, <strong>eta</strong> oro har, intelektualenera barne. Adibidetzat aipatu Siadecoren<br />

azterk<strong>eta</strong> bera har daiteke, ikastolaren etengabeko gorespena egiten baitu. Edota J. M. Torrealdaik<br />

adierazitakoa: "La ikastola no pretende crear una escuela de privilegiados. Ni es privada ni<br />

minoritaria por vocación, sino por la fuerza de las cosas." (Torrealday 1977: 465-466). Izan ere, uste<br />

dugu harreman estu<strong>eta</strong>n jarri behar direla, batetik, azkenaldi hon<strong>eta</strong>n <strong>nazionalismoa</strong>ri egiten zaion<br />

kritika, euskal gizartea banatzen duelakoa; <strong>eta</strong>, bestetik, ikastola sektore batzuena baino ez delakoa.<br />

Kritika bi hauen <strong>eta</strong> <strong>nazionalismoa</strong>k hon<strong>eta</strong>z garatzen duen diskurtsoaren azterk<strong>eta</strong>ri ekingo diogu<br />

IV. atalean.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!