26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

320 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

3.5.3.- Ikastolaren hedapena <strong>eta</strong> gatazka ideologikoa<br />

Ikastolaren hedapen prozesua oso modu ezberdinez gauzatu da herrialdez<br />

herrialde. Hego <strong>Euskal</strong> Herriari dagokionez, 1975/76 ikasturtean Siadeco ikerk<strong>eta</strong><br />

taldeak egindako azterk<strong>eta</strong>k ematen dizkigu prozesu honi buruzko estraineko<br />

datuak. 73 Idazlan horren arabera, aipaturiko urte<strong>eta</strong>n, ikastolak indar handiz<br />

hedatuta zeuden Bizkaian <strong>eta</strong> bereziki Gipuzkoan, <strong>eta</strong> gutxiago beste herrialde<br />

bi<strong>eta</strong>n, <strong>ikastolen</strong> zenbatekoak frogatzen digunez: 78 Gipuzkoan, 45 Bizkaian, 23<br />

Nafarroan, <strong>eta</strong> 8 Araban. Gainera, herrialde bakoitzean era diferentez zabaltzen dira<br />

espazioan, Gipuzkoa izaki kontzentrazio maila txikiena erakusten duena; hots,<br />

ikastolak herrialde osoan zehar hoberen hedatuta dauzkana. Beste<strong>eta</strong>n, berriz,<br />

kontzentrazio handiagoa igartzen da hiri handien inguruan, Araban <strong>eta</strong> Nafarroan<br />

batez ere (Siadeco 1977: 21 <strong>eta</strong> hur.).<br />

Ikastolen sorrerari dagokionez, lehenak Gipuzkoan sortu ziren, 1960tik aurrera;<br />

Bizkaian geroago agertu ziren, 1964tik aurrera; <strong>eta</strong>, ondoko urte<strong>eta</strong>n, azkar hedatu<br />

ziren herrialde bi<strong>eta</strong>n zehar. Nafarroan <strong>eta</strong> Araban, aldiz, 70eko hamarkadan<br />

gauzatu zen ben<strong>eta</strong>ko hedapena. Hedapen erritmo ezberdinak <strong>eta</strong> berauen ondorioz<br />

sortutako ikastetxe kopuru diferenteak kontuan hartuta ere, azpimarragarria da<br />

ikastolaren hazkunde arina, ezen 1960an 60 ikasle egotetik, 1976an 30.000 ingurukoa<br />

izatera iragan zen, gehienak OHOn <strong>eta</strong> Eskolaurrean kokatuak (Ibid.: 39).<br />

Ikastolak giro abertzale<strong>eta</strong>n sortu zirena sarritan esan dugun arren, gurasoen<br />

euskara maila kontuan harturik, ezin esan daiteke guztiak giro euskaldun<strong>eta</strong>n garatu<br />

zirenik. Bestela esanda, hastapen<strong>eta</strong>n ume euskaldunen alfab<strong>eta</strong>tze tresna izatetik,<br />

73 Ikus Siadeco 1977, VII. liburukia: Las Ikastolas en el País Vasco. Argitaratu barik dagoen azterk<strong>eta</strong><br />

soziolinguistiko honen laburpena, euskarara moldatua, kontsulta daiteke in <strong>Euskal</strong>tzaindia 1979; <strong>eta</strong><br />

ikastolei dagokienez, begiratu 163 <strong>eta</strong> hurrengo orrialdeak. Guk Siadecoren azterk<strong>eta</strong> erabili dugu<br />

datuon aurkezpenerako. Berau egin zeneko data aintzat hartuta, beraz, oraindik aurrera aurkezten<br />

ditugunak frankismoaren amaierari dagozkio.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!