26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

314 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

horrez gain, nazio arazoa <strong>eta</strong> erlijioa izan baitziren etxe-eskolen jardunaren zutabe.<br />

Emakumeen bitartez hedatutako esperientzia guztiz murritz horr<strong>eta</strong>ra Ekineko<br />

zenbait kide ere hurbildu ziren (ik. Fernandez 1994a: 55 <strong>eta</strong> hur.). Baina, ikastolaren<br />

aurrekari izan arren etxe-eskola, hainbat aspektutan eten argia soma daiteke euren<br />

artean.<br />

Esan bezala, ikastolaren sorrera hainbat gizarte fenomenorekin jarri behar da<br />

harreman<strong>eta</strong>n. 60ko hamarkadaren hasieratik aurrera garatu zen berpizte kulturalak<br />

dudaezineko eragina eduki zuen. Bada, euskarazko kultura ekoizpenak <strong>eta</strong> euskarak<br />

berak jasotako jite modernizatzaileak ezinbestean ekarri behar zuten euskal<br />

hizkuntzak nozitzen zuen familia harreman<strong>eta</strong>rako <strong>eta</strong> nekazal girorako alborak<strong>eta</strong><br />

irauli beharra. <strong>Euskara</strong> gizarte industrializatu <strong>eta</strong> urbanorako tresna egokia izan<br />

zedin, premiazkoa atzematen zen, besteak beste, euskara eskola hizkuntza<br />

bilakatzea. Dagoeneko esanik utzi dugu zelako eragina eduki zuten gerra osteko<br />

<strong>nazionalismoa</strong>ren ekarpen berriek euskal kulturaren <strong>eta</strong> euskararen goraldian. Hori<br />

dela <strong>eta</strong>, ikastola ezin jo daiteke euskararen aldeko ekimen kultural huts bat, <strong>eta</strong><br />

derrigorrezkoa da, hortaz, ikastola euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren ekinbide politikoaren<br />

norabideari lotzea. Ikus dezagun hau astiroago.<br />

I. Fernandezek ukaezineko garrantzia ematen dio testuinguru politikoari, <strong>eta</strong>,<br />

beronen arabera, etxe-eskola deritzona nazionalismo tradizionalaren barruan<br />

kokatzen du, <strong>eta</strong> ikastola, aldiz, <strong>nazionalismoa</strong>ren formulazio berrian.<br />

“Hau funtsezkoa da <strong>ikastolen</strong> mogimendua ulertu ahal izateko, alegia, ikastola ez da<br />

soilik euskaraz egiten den eskola bat, baizik <strong>eta</strong> herri nortasuna <strong>eta</strong> nazioa oinarritzeko<br />

<strong>eta</strong> finkatzeko sortu egiten den baliabide bat; ikastolan parte hartzea, euskal eraikuntzan<br />

aritzearen sinonimoa da, <strong>eta</strong> argi daude honek dituen inplikazio politikoak.”<br />

(Fernandez 1994a: 105)<br />

Ikerlari honen ustez, nabari-nabaria da ikastolak giro abertzale<strong>eta</strong>n sortu zirena,<br />

baina baieztapen horrek ez du fenomenoaren osotasuna barnehartzen, zeren <strong>eta</strong>,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!