26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 313<br />

honaino aipatutako ezaugarri guztiak aintzat harturik, ez da zaila aurreikustea<br />

gizarte sektore askorentzat -<strong>eta</strong> zehazkiago <strong>nazionalismoa</strong>ren begi<strong>eta</strong>ra- <strong>hezkuntza</strong><br />

sare honek jaso zuen deslegitimazio sakona.<br />

Zilegitasun falta ez zen, hala ere, eskola <strong>publikoa</strong>ren arazo bakarra, harekin<br />

batera, estatu administrazioaren utzikeria <strong>eta</strong> etorkin olde<strong>eta</strong>tik ondorioztatu zen<br />

populazio hazkundera egokitzeko ahalmenik eza ere erakusten zituen <strong>eta</strong> (ik.<br />

Arpal/Asua/Dávila 1982: 34 <strong>eta</strong> hur.). Orduko eskola <strong>publikoa</strong>, ekonomikoki pobre<br />

<strong>eta</strong> maila pedagogikoan zein politikoan atzerakoi izateaz gain, ezin sartuzko eremu<br />

zen. Batetik, euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren aldarrikapenik xumeenak ere <strong>hezkuntza</strong> arlo<br />

hon<strong>eta</strong>tik egotziak izan ziren, <strong>eta</strong> bestetik, <strong>nazionalismoa</strong>k berak ez zeukan inolako<br />

ahalmen sozialik edota politikorik eskola <strong>publikoa</strong>n gutxieneko eragina lor<br />

zezakeenik. Ezer ez zeukan alde, <strong>eta</strong> dena kontra. Honi, aurrerago deskribatu dugun<br />

nazioarteko mailari emandako lehentasuna gehitzen badiogu, gerra osteko<br />

lehenengo urte<strong>eta</strong>ko <strong>nazionalismoa</strong>k eskola <strong>publikoa</strong>ri begira garatu zuen jokaera<br />

aurreikus dezakegu. Erabateko errefusapena, inolako ekinbide politikorik eza, <strong>eta</strong><br />

ekimen pribatuaren hobespena izan ziren jokabide honen ezaugarri nagusiak.<br />

Testuinguru hon<strong>eta</strong>n kokatu beharko lirateke I. Fernandezek aztertzen dituen<br />

etxe eskolak. Ikerlari honek 60ko hamarkadan gorpuzten hasi ziren <strong>ikastolen</strong><br />

aurrekaritzat jotzen du 1946tik aurrera Donostian eratu zen <strong>hezkuntza</strong> ekimen hura.<br />

Elbira Zipitria andereño ospetsuaren eskutik, hiri hon<strong>eta</strong>ko maila ekonomiko altu<br />

samarreko familia euskaldun <strong>eta</strong> nazionalista gutxi batzuen seme-alabek etxebizitza<br />

pribatu<strong>eta</strong>n jasotzen zuten oinarrizko irakaskuntza -sarritan ordu apur batzu<strong>eta</strong>n<br />

baino ez- bederatzi urte betetzen zituzten arte, noiz, gehienbat, ikastetxe<br />

erlijioso<strong>eta</strong>ra izaten baitziren bidaliak. Ikastolaren aurrekari ez ezik, aipatu ikerlariak<br />

gerraurreko esperientziari lotzen ditu etxe-eskolak, bertan aritzen ziren andereño<br />

gehienak Euzko Abertzale Batzako kide edota gogaide izandakoak baitziren, <strong>eta</strong>,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!