Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

304 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
kultura berpizte mugimendu horretan, euskararen modernizazio saioei erabateko
atxikimendua emanez, eta euskal kulturaren biziraupenerako instituzio propioen
beharrizana aldarrikatuz. Zentzu honetan, aipatu egilearen aburuz, erakunde honen
zeregina bikoitza izan zen: batetik, aurrera zeraman kontzientziatze lanak eragin
zuzena eduki zuen euskara eta euskal kulturaren oldar sozialean; eta, bestetik,
esplizituki babestu zituen kultura mailako ahalegin horiek guztiak (Jáuregui 1981:
271-272).
Euskal kulturaren berpizte eta berriztatze prozesua, hortaz, nazionalismoaren
birdefinizioarekin batera gertatu zen, eta ukaezineko harremanetan garatu ziren. F.
Rubiraltak dioenez, aurreko belaunaldiaren inmobilismoa gainditu guran, kultura
diferentziatuaren defentsa borroka politikoaren testuinguruan kokatu zen. Eta,
inmobilismoaz gain, elitismoa ere kritikatu zen, kulturaren hedapen orokorrari ekin
nahian (Rubiralta 1997: 291). Erran nahi baita, garrantzizkoena komunitate
partaidetza sentimendua lantzea zen, eta zeregin honetan zeukan zentzurik
euskararen alde egiteak. Biak batera etorri behar ziren, beraz.
"Lo importante es que en la medida que se recupera la lengua se extiende también la
identidad colectiva nacional vasca pero, al mismo tiempo, dicha identidad adquirirá
mayor difusión si se potencian las actividades en favor de la recuperación de la lengua.
En realidad, estamos ante dos dimensiones, complementarias, de un mismo problema.
Por ello, no tiene sentido emprender una tarea de recuperación lingüística que no vaya
acompañada de una identidad colectiva nacional." (Tejerina 1992: 125)
Are gehiago, euskararen berreskurapena, eta berarekin batera letorkeen nazio
identitatea, herriaren autogobernuaren helburuen pean jartzen ziren, hots,
Euskadiren independentzian, ezen egitura politiko berri batek baino ezin zuen
benetan ziurtatu euskal herriaren biziraupena (Jáuregui 1981: 161).
Gorago genioen legez, 60ko hamarkadako nazionalismoak eragin argia jaso
zuen Europa mailan eraikitzen ari ziren egitura berriei buruzko ideietatik, eta