26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

292 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

3.5.- FRANKISMOA: ESPAZIO PUBLIKOAREN ITXIERA<br />

1936ko Uztailean, gerra piztu zenean, euskal <strong>nazionalismoa</strong> mesfidati agertzen<br />

zen ezker errepublikarrarenganako. Mesfidantza horr<strong>eta</strong>rako zio bat aurreko<br />

urte<strong>eta</strong>n autonomia estatutu proiektuen inguruan erakutsitako jarrera oztopatzailea<br />

zen, baina kontuan hartzekoak dira ere tartean zeuden desadostasun ideologiko<br />

eskergak. Ez da ahantzi behar, kasu, arazo erlijiosoak erabat garraztu zuela giro<br />

politikoa II. Errepublikan zehar. Gainera, Yagi-Yagi aldizkariaren inguruko sektorea<br />

gerran parte hartzearen kontra agertu zen lehenengo momentuan, gatazka hartan<br />

euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren interesak islatzen ez zirelakoan. Hala ere, gertaerek EAJ <strong>eta</strong><br />

Frente Popularraren elkarlana bultzatu zuten, <strong>eta</strong> laster konbentzitu ziren biak<br />

harremanen onuragarritasunaz. Batetik, Irujo gobernu zentraleko ministro<br />

izendatzean, Errepublikak <strong>nazionalismoa</strong>ren atxikimendua ziurtatu zuen, <strong>eta</strong>,<br />

gainera, estatuan zein nazioarte mailan leporatzen zitzaion kutsu komunista<br />

bigundu ahal izan zuen. EAJrentzat, bestetik, gero <strong>eta</strong> argiago geratzen ari zen<br />

egoera berri hartan Estatutuaren garapena Errepublikari loturik zegoela, <strong>eta</strong> beronen<br />

alde jotzea bere helburu gutiziatu zen Estatutuaren mesederako izango zela. Hortaz,<br />

lankidetza onartuz, 1936ko Urrian Autonomia Estatutua onetsi zen Madrileko<br />

Korte<strong>eta</strong>n, <strong>eta</strong> berehala osatu zen lehenengo Euzko Gobernua. Kontzentraziokoa<br />

izan zen, indar politiko guztiek eduki baitzuten ordezkaritza, anarkistek izan ezik,<br />

baina EAJren nagusitasun nabariarekin <strong>eta</strong> J. A. Agirre lehendakari zelarik.<br />

Gerraren garaipenaren ondorioz Francoren erregimenak ezarri zuen antolak<strong>eta</strong><br />

politiko berriak industria <strong>eta</strong> finantza munduko burgesiaren sustapena eduki zuen.<br />

Burgesiarenaz gain, Elizaren hierarkiaren babesa ere lortu zuen frankismoak, halako<br />

moldez non, tradizionalismoarekin batera, katolizismoa <strong>eta</strong> espainiar <strong>nazionalismoa</strong><br />

izan baitziren garaileen ideologiaren zutabe nagusiak. Espainiar <strong>nazionalismoa</strong><br />

hasiera-hasieratik nabarmendu zen euskal gizarteari zegokionez, ebatzi zen lehen

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!