26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 289<br />

Estatutuaren aldeko mugimenduaren barruan kokatzen ditu eskola hauek P.<br />

Iztu<strong>eta</strong>k (1993b: 127), <strong>eta</strong> ukaezina da garaiko giro abertzalea borroka honek zeharo<br />

kutsatua zegoela. Horrez gain, alderdi nazionalistaren disziplinatik kanpo zeuden<br />

kultura erakundeek euskara <strong>eta</strong> euskal kulturaren alde eragindako giroa lagungarri<br />

eduki zuten. Azken hauen artean <strong>Euskal</strong>tzaleak <strong>eta</strong> Yakintza aldizkariak nabarmendu<br />

ziren, euskararen hedapen koantitatibo lanari ekin baitzioten. Hala, Aitzolen<br />

zuzendaritzapean zegoen <strong>Euskal</strong>tzaleak, konkretuki, estatututik etor zitezkeen<br />

euskararen arloko <strong>hezkuntza</strong> eskumenak aurreikusiz, 1931n bildu zen 500 irakasleen<br />

arteko bilkuraren eragile nagusia izan zen. Aitzolentzat, euskararen salbazioa<br />

ekinbide politikoaren bitartez landu behar zen <strong>eta</strong>, konkretuki, Estatutuaren eskutik<br />

etorriko zela uste zuen. Bestalde, Yakintzak, Ariztimuño buru zuela, formalki,<br />

apolitikotzat definitzen zuen bere burua, baina bai bata <strong>eta</strong> bai bestea tresna osagarri<br />

garrantzitsuak izan ziren. II. Errepublikan zehar EAJren jarduerarako. 54 Hortaz, giro<br />

sozio-kulturala <strong>eta</strong> politikoak baldintza ezin hobeak eskaintzen zituen, <strong>eta</strong>, halako<br />

ekimen bati zegozkion zailtasunak eskergak ziren arren, Euzko Ikastola Batza<br />

eratzeko erabakia hartu zenean, diosku G. Arrienek, <strong>nazionalismoa</strong>k laguntza<br />

materiala zein morala eskuratuko zituelako itxaropena zuen (Arrien 1984: 24).<br />

Baina, <strong>hezkuntza</strong> <strong>eta</strong> kultura arloaz gain, sozializazio nazionalista gizarte<br />

esparru anitz<strong>eta</strong>n bultzatzen ari ziren erakunde abertzaleen jarrera<br />

independentzizaleen testuinguruan ere kokatu behar dira eskola hauek. Gorago esan<br />

bezala, EAJren jokaeran praktika posibilista <strong>eta</strong> jarrera arradikalak elkarrekin bizi<br />

ziren, <strong>eta</strong> azken hauek indar sozial eskerga eskuratua zuten. Bestela esanda, A.<br />

Elorzak deituriko militantziaren ingurunea delakoari zegokion ekimen honen aldeko<br />

bultzada nagusia, nahiz <strong>eta</strong> hartarako alderdiaren babes esplizitua eduki zuen. 55<br />

54 Kultura erakunde bi hauen azterk<strong>eta</strong>rako, ikus Elorza 1978: 315 <strong>eta</strong> hur.<br />

55 G. Arrienek dio EAJk bat egin zuela EIBren planteamendu programatiko guztiekin, ondoko aipuan<br />

ikus daitekeenez; "El Partido Nacionalista Vasco no ha podido callar ante esta nueva negación<br />

(religiosa) que compl<strong>eta</strong> la de su nacionalidad y que enfrenta a la enseñanza española con la totalidad<br />

de nuestro lema. Y acaso sea la mayor y más pura de sus glorias el apoyo eficaz concedido a una

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!