26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 285<br />

bete behar zuen paperaz. Konstituzioa ebatzi ostean, adibidez, espainiar<br />

Apezpikutzak katoliko ez ziren eskol<strong>eta</strong>ra ez joateko deialdia egin zuen.<br />

Gehiengo katoliko nabaria zeukan euskal gizartera etorrita, neurri antiklerikal<br />

hauek guztiz gaitzetsiak izan ziren, <strong>eta</strong> kontrako erreakzio asko sorrarazi zuten.<br />

Abertzaleek ere bat egin zuten egonezin hartan, 48 <strong>eta</strong> ordezkari instituzional<br />

nazionalistak, hortaz, eskuinarekin aliatu ziren Madrileko Korte<strong>eta</strong>n irakaskuntza<br />

askatasuna <strong>eta</strong> estatuaren zeregin subsidiarioa defendatzeko. Jarrera hark eskola laiko<br />

<strong>eta</strong> bakarra 49 gartsuki aldarrikatzen zuen ezkertiar gehiengoarekin egin zuen topo,<br />

ordea. Estatuaren gero <strong>eta</strong> kontrol estuagoaren pean zeuden Auzo Eskolei ere erantsi<br />

zitzaizkien neurri laikoak, <strong>eta</strong> euskal <strong>nazionalismoa</strong>k gogor kritikatu zituen, estatu<br />

eskola ez zirela esanez, <strong>eta</strong> beraz, Konstituzioaren aginduak ez zuela bertan eraginik<br />

eduki behar argudiatuz. 50 Hain zuzen ere, historialariak bat datoz baieztean II.<br />

Errepublikaren laizismo politika hau izan zela <strong>nazionalismoa</strong>ri estrategia berri bat<br />

plantearazi zion pizgarri nagusia, Auzo Eskolen jatorrizko izaeraren endekatze<br />

prozesuari -bereziki hizkuntza mailan- laizismoa gehitu behar izan baitzitzaion.<br />

Laizismoaren arazoarekin batera, hizkuntzarena ere izaten da aipatua EIBren<br />

sorreraz berba egitean. II. Errepublikaren garaian, euskal <strong>nazionalismoa</strong> baikor<br />

samar agertzen zen euskararen auzian gobernuaren aldetik etor zitekeen balizko<br />

konponbideaz, <strong>eta</strong> hala islaturik geratu zen bultzatu ziren Autonomia Estatutu<br />

48 Egonezina honela interpr<strong>eta</strong>tzen du I. Fernandezek: "Arrazoiak, euskal jendearen sinismen<br />

erlijioso<strong>eta</strong>n aparte, hemengo Elizak 31.eko Lizarrako Estatutoari eman zion laguntzan edota <strong>Euskal</strong><br />

Herrian Elizak ez zuela Estatuan zuen posizio sozioekonomikoan <strong>eta</strong> herriarekiko komunikazioan<br />

oinarritu daitezke." (1994a: 24).<br />

49 Eskola bakarra kontzeptuari zenbait esangura eman ohi zaizkio. Normalean -baina ez beti-<br />

estatuaren joera interbentzionista gaitzetsi, <strong>eta</strong> euskal gizartean garatutako eredu propiorako<br />

eskubidea defendatu guran erabiltzen du euskal <strong>nazionalismoa</strong>k kontzeptu hau. Baina, stricto sensu,<br />

eskola bakarraz hitz egiten denean sozialismoaren <strong>hezkuntza</strong> pentsakeraren testuinguruan kokatu<br />

behar da. Honen funtsa, labur esanda, irakaskuntzaren izaera bateratua <strong>eta</strong> mailakatu gabearen<br />

aldarrikapena da. Azken hon<strong>eta</strong>z ikus Ruiz Berrio 1976.<br />

50 Ikus E. Land<strong>eta</strong>ren adierazpenak in Arrien 1987: 148.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!