26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 281<br />

Jardun politiko posibilistaren arrakastarik ezak independentzizaleen oldar<br />

berria ahalbidetu zuen. Mendigoizaleen Yagi-Yagi aldizkariaren inguruan bildu<br />

ziren orduan, <strong>eta</strong>, berriro ere, gazteak izan ziren lerro ofizialaren kritikaren<br />

bultzatzaile nagusiak. EAJren baitan, hortaz, elkarbizitza zaila eduki zuten<br />

Errepublikaren eskutik lor zitekeen desiatutako autonomiaren aldeko borrokak <strong>eta</strong><br />

prinzipio independentzizaleek defendatutakoak, <strong>eta</strong> alderdia etengabeko joko<br />

bikoitz hartan aritu zen. Teorikoki ez zen alboratzen independentzia, baina indar<br />

guztiak Autonomia Estatutua lortzera bideratzen ziren. A. Elorzaren arabera,<br />

praktika posibilistaren garapen teorikoaren ardura boterearen inguruneari zegokion,<br />

jarrera arradikalak <strong>eta</strong> ortodoxia independentzizalearekiko atxikimendua<br />

militantziaren inguruneari zegokion bitartean, baina lehenek bigarrenei helarazitako<br />

diskurtsoak ortodoxiaren euspena azpimarratzen zuen, pentsamendu lerro bion<br />

arteko gatazka saihestu guran betiere (Elorza 1978: 431)<br />

Edozelan ere, 1933ko udal hauteskundeek EAJren indar soziala erakutsi zuten<br />

<strong>eta</strong>, hartarako, gobernu errepublikarrak ebatzitako lege antiklerikalen kontrako giro<br />

soziala lagungarri eduki zuen. 45 Botoen %60a lortu zuen Bizkaia <strong>eta</strong> Gipuzkoan, <strong>eta</strong><br />

urte berean konbokatu ziren Korte<strong>eta</strong>rako hauteskunde<strong>eta</strong>n, %9an hobetu zituen<br />

emaitzak. Baina, giro sozial bera mesedegarri izan zitzaien eskuindar indarrei,<br />

zeintzuekin, lehenago esan bezala, Autonomia Estatutuaren proiektuaren etorkizuna<br />

erabat ilundu baitzen. Hortaz, hauteskunde<strong>eta</strong>tik garaile <strong>eta</strong>, aldi berean, galtzaile<br />

45 Hon<strong>eta</strong>z guztiaz beherago hausnartuko dugu, <strong>hezkuntza</strong>rekin harreman zuzenean dago <strong>eta</strong>. Hala<br />

ere, aipagarria da neurri horien artean, 1932ko Urtarrilean Azañaren gobernuak, jesuiten konpainia<br />

desegin <strong>eta</strong> gero, Deustuko Unibertsitatearen egoitza bereganatu zuela <strong>eta</strong>, horren ondorioz, Bilboko<br />

unibertsitate <strong>publikoa</strong> bertan ezartzearen inguruko egokitasunaz eztabaidatzen hasi zela.<br />

Proposamen haren kontra EAJ agertu zen, <strong>eta</strong> alde EAE, azken honek geroago atzera egin zuen arren,<br />

besteak beste, hurbil ikusten zuen Autonomia Estatutuaren arauk<strong>eta</strong>ren zain. Dena den,<br />

nabarmentzekoak dira alderdi politiko honen ahaleginak jite liberal <strong>eta</strong> laikoa eduki beharko zuen<br />

<strong>Euskal</strong> Unibertsitatearen lorpenaren inguruan (ik. de la Granja 1986: 235-236). Estatutuaren aldeko<br />

jarduera orokorrean bezala, badirudi EAEk ez zuela indar nahikorik eduki <strong>hezkuntza</strong> ekimen<br />

praktikorik gauzatzeko, EAJk burutu zituenekin alderatuz, baina lan teoriko eskerga egin zuen<br />

irakaskuntzaren elebitasuna <strong>eta</strong>, bereziki, aipatu bezala, <strong>Euskal</strong> Herriarentzako unibertsitate bat<br />

erdiesteko bidean.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!