26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 279<br />

abagadune ezberdin<strong>eta</strong>ra moldatu ziren <strong>eta</strong>, arian-arian, arazo sozial<strong>eta</strong>n zein<br />

lurralde aldarrikapen politiko<strong>eta</strong>n arradikalizatuz joan zen. Edozelan ere, aipatu<br />

aliantza politika gehi laizismoaren alde azaldutako jarrera jo ohi dira EAEren<br />

proiektu politikoak komunitate nazionalistaren baitan arrakastarik lortu ez izanaren<br />

arrazoi nagusitzat. Era hartara, Gerra Zibilera arte, alderdi minoritario <strong>eta</strong><br />

estraparlamentarioa izan zen.<br />

EAJra itzuliz, 1931n, indar errepublikarren garaipena gertatu zenean, alderdi<br />

honek Hego <strong>Euskal</strong> Herriaren autogobernuaren oinarriak ezartzeko aukera ikusi<br />

zuen, <strong>eta</strong> autonomia estatutu baten aldeko apustu sendoa egin zuen. 44 Lehenik,<br />

Lizarrako Estatutua deritzona bultzatu zuen, Eusko Ikaskuntzak prestaturiko<br />

aurreproiektu batean oinarritua. Aurreproiektuaren abiapuntua estatu federala zen,<br />

<strong>eta</strong> marko horr<strong>eta</strong>n arautzen ziren oso zabalak ziren <strong>Euskal</strong> Estatuaren eskumenak.<br />

<strong>Euskal</strong> herritarren eskubide politikoak egotaldi epe batek baldintzatzen zituen: urte<br />

batekoa bertan jaiotakoentzat, <strong>eta</strong> urte bikoa kanpoan jaiotakoentzat. <strong>Euskara</strong>,<br />

gaztelaniarekin batera, lurralde osoko hizkuntza ofiziala izango zen. EAJk<br />

aurreproiektuaren ildo orokorrarekiko adostasuna adierazi zuen arren, lau<br />

zuzenk<strong>eta</strong> eske egin zituen. Lehenean, hamar urt<strong>eta</strong>ra igotzen zuen eskubide<br />

politikoen lorpenerako egotaldi epea; bigarrenean, <strong>Euskal</strong> Estatuari lotzen zion<br />

Elizarekiko harremanen gauzapena; hirugarrenean, subiranotasun osoa<br />

aldarrikatzen zuen, espainiar Errepublikari, esplizituki, onartutako eskumen<strong>eta</strong>n<br />

izan ezik; <strong>eta</strong> laugarrenean, irakaskuntzaren elebitasuna taxutzen zuen, ikaslearen<br />

ama hizkuntzan oinarriturik.<br />

Elebitasunari zegokion zuzenk<strong>eta</strong>z aparte, gainerakoak onartezinak izan ziren<br />

indar politiko errepublikarrentzat. Batetik, egotaldi epea gehitzeak alderdi<br />

44 Autonomia proiektuen joan-etorriez, ikus de la Granja 1986: 151 <strong>eta</strong> hur.; Beobide 1993: 44 <strong>eta</strong> hur.<br />

Bestalde, Euzko Gobernuak 1956an argitaratu Liburu Zurian proiektuon testuak aurkitzen dira (ik.<br />

Sarraila de Ihartza 1979: 413 <strong>eta</strong> hur.).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!