Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 27
pribilegio eta interes multzo sakabanatuaren ordez ezarri zen. Zentzu honetan
deitu ohi zaio kontzeptu honi nazio politiko, 8 beherago aztertuko dugun nazio
kultural kontzeptutik ezberdintzeko asmoz.
Esan bezala, herri subiranotasuna Ilustrazioaren emaitza dugu, nahiz eta
demokraziaren eta hiri-estatu grekoaren goraipamenetik abiatu. 9 Ilustrazioak,
Frantziar Iraultzaren garaiko pentsamenduan islaturik, arrazionalismoaren
unibertsalismo berria ordezkatzen du eta giza komunitatea eraikitzea du
helburu. Eta horren barruan, edo hobeto esanda, horren erdigunean, gizaki
libre eta erantzulea jartzen da (Kohn 1984: 165 eta hur.).
Herri subiranotasun ideiaren iradokitzaile garrantzitsu bat Locke izan
zen. W. Connorren ustez, (1973: 5), Lockek egindako norbanakoaren eskubide
alienaezinen defentsak eta estatua berauen babesean oinarriturik ulertzeak
herri subiranotasun kontzeptua iragarri zuten.
Baina herri subiranotasunaren ideiaren benetako profetatzat J. J. Rousseau
jo ohi da. Giza askatasunean oinarritutako ordena sozial berrian -non
printzearen subiranotasunaren ordez, herriarena jarri behar baitzen- arazo bat
somatu zuen pentsalari honek: integrazio soziala eta norbanakoen askatasuna
elkarrekin bizi behar izatea. Ni kolektiboaren hutsune hori borondate orokorrak
bete behar zuen.
"..ni el individuo ni el Estado podían alcanzar la felicidad o la virtud a menos que
el hombre trocase su propia y egoísta voluntad particular por la voluntad general
y prefiriese el bien de todos al suyo propio." (Kedourie 1988: 27)
8 Nazio iraultzaile eta frantziar nazio eredu direlako izenak ere jaso ditu. Dena den, beherago
ikusiko dugun nazio kultural ereduarekin alderaketa egiteko, nazio politikoa erabiltzea egokiagoa
iruditu zaigu.
9 Ik. Connor 1989:113; eta Sabine 1986: 436-438.