26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 267<br />

Duda izpirik gabe, Land<strong>eta</strong> zen esplizituena -<strong>eta</strong> alde handiz, argien hitz egiten<br />

zuena- <strong>nazionalismoa</strong>ren zeregina azaltzeko orduan, finean, irakaskuntza<br />

diputazioen arduraren menpe egon beharra adierazten baitzuen. Zentzu hon<strong>eta</strong>n,<br />

ñabartzea merezi du, gure iritziz, eskaera nazionalistak ez direla maila lokalean<br />

kokatu behar. Beraz, helburu nagusia ez zen izan, deszentralizazio hutsetik<br />

abiaturik, udalen <strong>hezkuntza</strong> funtzioak azpimarratzea, ukaezina den arren azken<br />

hauen ahaleginak etengabe goraipatzen zirela, estatuaren arduragabekeriari<br />

kontrajarrita. 36 Irakaskuntzaren nazio mailako arauk<strong>eta</strong> <strong>eta</strong> kudeak<strong>eta</strong> izan ziren,<br />

ordea, oinarrizko erreibindikazioak, ezen, lehenago adierazi bezala, funtsezkotzat<br />

jotzen zen lau diputazioak elkarlanean aritu beharra. Esan gabe doa aldarrikapen<br />

hori ez dela kasualitate bezala hartu behar. Hain zuzen ere, <strong>hezkuntza</strong>k gizartean<br />

jokatu behar zuen birnazionalizazio funtzioaz oharturik egoteaz gain,<br />

<strong>nazionalismoa</strong>k erdietsi nahi zuen botere politikoaren zutabe<strong>eta</strong>ko bat <strong>hezkuntza</strong><br />

sistemaren kudeantza zen. Erran nahi baita, oinarrizko irakaskuntzaren kontrola<br />

ahalmen politikoaren osagai bat zen, <strong>eta</strong> proposatzen ziren helburu autonomizaleek,<br />

gehi <strong>nazionalismoa</strong>k eskuratua zeukan botere maila instituzional esanguratsuak,<br />

erabat baldintzatu zuten <strong>nazionalismoa</strong>ren jokaera hura. Testuinguru horr<strong>eta</strong>n<br />

kokatu behar da euskal <strong>nazionalismoa</strong>k <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>ren arloan bideratu zuen<br />

estraineko ekimena.<br />

3.3.3.- Bizkaiko Auzo Eskolak<br />

Gorago genioen bezala, 1917ko hauteskunde<strong>eta</strong>ko emaitza onei esker, euskal<br />

<strong>nazionalismoa</strong>k nagusitasuna eskuratu zuen Bizkaiko Diputazioan. Urte hartan<br />

sortutako Irakaskuntza Publikoko Juntaren Presidente, Sota izan zen. Sotak<br />

irakaskuntzaren aldak<strong>eta</strong> arradikala agindu zuen, bereziki euskaldun haurrek<br />

36 Horren adibide da Land<strong>eta</strong>ren kexua: Estatuak 268.000 pta gastatzen zuen urteko Bizkaian<br />

oinarrizko irakaskuntzan; Bizkaiak, aldiz, 1.300.000 pta. (1919: 876).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!