26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

262 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

hura, alabaina, ezkortasun sakon bilakatzen zen <strong>Euskal</strong> Herriko <strong>hezkuntza</strong><br />

sistemaren diagnostikoa egitean. Badirudi, zioen Land<strong>eta</strong>k, euskaraz hitz egiten<br />

duten umeek ezin dutela fruitu hori dastatu, ezen Irakaskuntza Publikoko<br />

Ministerioaren ardura ez da <strong>hezkuntza</strong> hedatzea, gaztelaniaren irakaskuntza<br />

finkatzea baizik, <strong>eta</strong> politika horrekin uko egiten ari zaio haur euskaldunek<br />

<strong>hezkuntza</strong>rako duten eskubideari. Egoera hura are onartezinagoa zen nekazal<br />

ingurune<strong>eta</strong>ko umeen kasuan, espainiar estatuak zeharo abandonaturik baitzeuzkan<br />

(Land<strong>eta</strong> 1919: 878 <strong>eta</strong> hur.). Land<strong>eta</strong>k behin baino gehiagotan azaleratu zuen arazoa<br />

ez zela politikoa; funtsean, oinarrizko eskubide batez hitz egin behar zen <strong>eta</strong>. Baina<br />

Eleizalde harago zihoan, <strong>eta</strong> espainiar estatuak euskal umeen desnazionalizazio<br />

politika deliberatuari ekiten ziola baiezten zuen. Estatuari zuzen-zuzenean egotzi<br />

zion oinarrizko eskolak jasaten zuen egoera tamalgarriaren errua, <strong>eta</strong> ez hainbeste<br />

irakasleei -ez irakasle guztiei, bederen- beraien gainetik zegoen euskal nazioa<br />

ezabatzeko asmo bezala baino ezin baitzitekeen ulertu zona euskaldun peto-<br />

peto<strong>eta</strong>n irakaskuntza gaztelania hutsez ezartzea (Eleizalde 1919a: 871).<br />

Hastapen<strong>eta</strong>ko <strong>nazionalismoa</strong>n ez bezala, beraz, <strong>hezkuntza</strong> nazioaren<br />

beharrizan<strong>eta</strong>tik harago doazen fenomeno zabalagoen testuinguruan jarri zuten<br />

pentsalari hauek, <strong>eta</strong> hura oinarrizko eskubide zela baieztuz, estatuari erantsi zioten<br />

hedapenari ekiteko obligazioa. Estatuak bere zeregina betetzen zuen leku<strong>eta</strong>n, alta,<br />

euskal nazioaren kontra, oro har, <strong>eta</strong> euskal umeen aurka, zehazki, jokatzen zuen,<br />

guztiz antipedagogiko irizten baitzioten euskaldunak ama <strong>hezkuntza</strong> ez zen beste<br />

hizkuntza batean heziak izateari. Irakasleen erantzukizuna zela <strong>eta</strong>, ikusi dugunez,<br />

autonomizaleek nabarmen apaldu zuten aurreko <strong>nazionalismoa</strong>k kanpoko maisu-<br />

maistrekiko erakutsi zuen areriotasuna, arazoa marko politikoago batean kokatuz.<br />

Zabal<strong>eta</strong>ren arabera, <strong>hezkuntza</strong>ren -<strong>eta</strong> irakaslegoaren- problematikaren alde<br />

pedagogikoa nabarmendu zuten. Haren ust<strong>eta</strong>n, garaiko <strong>nazionalismoa</strong>k<br />

<strong>hezkuntza</strong>ren arazoak jantzi politikorik gabe aurkezteko egiten zituen saioek

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!