26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 259<br />

zela <strong>eta</strong>, Land<strong>eta</strong>, nazionalista baino, erregionalista bezala ezaugarritu behar dela<br />

diosku aipatu egileak (1995: 97). Baieztapen honen balizko zuzentasuna alde batera<br />

utzirik, argi dago Land<strong>eta</strong>k orduko ideia nazionalista multzotik gero <strong>eta</strong> urrutiago<br />

jarri zena denbora pasatu ahala, <strong>eta</strong> 1921ean, alderdia banatu zenean, ez zuen<br />

korronte bi<strong>eta</strong>ko ezeinekin bat egin. Hutsal iritzi zion Komunio <strong>eta</strong> EAJren arteko<br />

liskarrari, funtsean sabindarren agertzearren egiten zen norgehiagoka -<strong>eta</strong> umekeria-<br />

besterik ez baitzen (Land<strong>eta</strong> 1923: 9 <strong>eta</strong> hur.). Ez zen, hortaz, Komunioko kide izan,<br />

<strong>eta</strong> guztiz urruti zegoen Aberrikoengandik, nahiz <strong>eta</strong> lehenekin adostasun<br />

handiagoa eduki zuen.<br />

Land<strong>eta</strong> ez zen izan <strong>nazionalismoa</strong>ren teorilari bat, baina bai esperientziadun<br />

politikari, instituzioen esparruan bereziki. Pragmatismo politikoa izan zuen<br />

ezaugarri nabarmena, <strong>eta</strong> <strong>nazionalismoa</strong> garaiko euskal gizartera moldatu behar zela<br />

izan zen etengabe erabili zuen leloa. Nazioa <strong>eta</strong> estatua banatu beharra izan zuen<br />

abiapuntutzat, <strong>eta</strong> Eleizaldek baino modu arradikalago batez adierazi zuen posible<br />

zela -baita desiragarri ere- euskal nazioa espainiar estatuaren barruan eraikitzea, beti<br />

bere nortasun <strong>eta</strong> ezaugarriak salbu zeuden bitartean (Land<strong>eta</strong> 1917: 144). <strong>Euskal</strong><br />

arazoa konpontzeko, arrazoia nagusitu behar zela uste zuen, <strong>eta</strong> alde biei egozten<br />

zien arrazoiari muzin egitea. Espainiar gobernuari, batetik, euskal herriak zituen<br />

eskakizunen zilegitasuna onar zezala eskatzen zion, eskakizunok ez baitzuten<br />

helburu estatuaren batasuna apurtzea. Bestetik, euskal <strong>nazionalismoa</strong>k, grina<br />

alboratu, <strong>eta</strong> irtenbide arrazionalak proposatu behar zituela pentsatzen zuen, ordura<br />

arteko ikuspegi tragikoaren ordez <strong>eta</strong> jokaera praktikoak hobetsiz (Land<strong>eta</strong> 1918a,<br />

1918b, 1918c). Era hartara jokatuz gero bakarrik edukiko zuen <strong>nazionalismoa</strong>k<br />

gobernu zentralak haren eskariak onartzeko aukerarik. <strong>Euskal</strong> nazioaren egoeraren<br />

erantzukizun osoa ez zitzaion, hortaz, gobernu zentralari leporatu behar, euskal<br />

<strong>nazionalismoa</strong>k gaitasun eza nabaria <strong>eta</strong> utzikeria adierazten baitzituen arazoaren<br />

61-62).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!