26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 255<br />

ziren Bizkaian, <strong>eta</strong> lehenengoz bat Gipuzkoan <strong>eta</strong> beste bat Nafarroan. 1917an,<br />

<strong>nazionalismoa</strong>k gehiengoa erdietsi zuen Bizkaiko Diputazioan, estraineko aldiz,<br />

botere instituzionala erabili ahal izan zuen, orduan. Indar hura baliatuz, saio<br />

sendoak egin zituen autonomiaren alde, zeina erreibindikapen politiko huts izatetik,<br />

instituzioek bultzatutako ekimen izatera iragan baitzen. Hartara, katalanek<br />

erakutsitako bideari jarraituz, Hegoaldeko lau diputazioak batuko zituen <strong>Euskal</strong><br />

Mankomunitatea izeneko proiektua bultzatu zen, baina Nafarroak prozesutik kanpo<br />

geratzea erabaki zuen, <strong>eta</strong> 1919an, beste hiru herrialdeentzako Autonomia Estatutu<br />

bat gauza zezala eskatu zitzaion gobernu zentralari. Korte<strong>eta</strong>n eztabaidatua izan zen<br />

arren, A. Mauraren gobernua sustatzen zuten indar kontserbadoreek galarazi egin<br />

zuten ekimena.<br />

Autonomia Estatutuak aurrera jo ez, <strong>eta</strong> autonomiaren aldeko giro soziala<br />

epeldu egin zen, 1919ko hauteskunde<strong>eta</strong>n nazionalisten botu galeran islaturik geratu<br />

zen bezala. Urte hai<strong>eta</strong>tik aurrera sabindarrek protagonismo handiagoa hartu zuten<br />

<strong>nazionalismoa</strong>ren barruan, <strong>eta</strong> sektore bien arteko harremanak nabarmen gaiztotzen<br />

hasi ziren. Giro hon<strong>eta</strong>n, 1921ean, alderditik kanporatu zituzten Aberri aldizkariaren<br />

inguruan bildutako gazte batzuk, alderdiaren iritzi ofizialarekin oso kritiko agertzen<br />

ari zirelako. Hala ere, gazteak ez ziren geldirik geratu, <strong>eta</strong> beste alderdi bat eratu<br />

zuten, hasierako EAJ izen zaharra berreskuratuz. Beraz, Komunio izenaren pean<br />

autonomizaleak gelditu ziren, <strong>eta</strong> EAJ birfundatzeari ekin zioten gazte<br />

independentzizale hauek gehi ortodoxiari fideltasuna gordetzen zioten militante<br />

sabindar zahar batzuek.<br />

Itzul gaitezen, alta, autonomizaleengana <strong>eta</strong> berauen eskutik sortutako jokaera<br />

politiko posibilistara, zeren <strong>eta</strong> giro honek <strong>hezkuntza</strong> arloan ere eduki zuen isla, <strong>eta</strong><br />

ez nolanahikoa. Izan ere, testuinguru hon<strong>eta</strong>n kokatu behar dira euskal<br />

<strong>nazionalismoa</strong>k bultzatu, <strong>eta</strong> Bizkaiko Diputazioaren eskutik garatutako Auzo

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!