26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

252 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

saiatu zen Joala, zazpi herrialdeen independentziaren beharrizana aldarrikatzeko<br />

hemendik, arraza bakoitzari estatu propioa zegokion <strong>eta</strong>. Planteamendu honen<br />

zurruntasuna bete-betean kokatzen zen euskalerriakoen proiektuaren kontra.<br />

Sektore bion arteko lehenengo gatazka inportantea 1906an piztu zen, Kontzertu<br />

Ekonomikoa negoziatu behar zelarik. Joala <strong>eta</strong> sektore sabindarrarentzat<br />

Kontzertuari oniritzia emateak euskaldunen espainiartasuna onartzea zekarrenez<br />

gero, uko egin zioten alderdi nazionalistak gainerako alderdiekiko aliantzak egiteari,<br />

printzipioen kontra joatea baitzen. Alderdiaren beste sektoreak, ostera, kapitalismo<br />

ez monopolistaren interesak babestu nahirik, Kontzertu Ekonomikoak zekartzan<br />

abantaila ekonomikoak nabarmendu zituen (Elorza 1978: 332 <strong>eta</strong> hur.).<br />

Interes ekonomikoak <strong>eta</strong> doktrinaren printzipioak elkar joka aritu beharrean,<br />

hauek guztiak bateragarri egiteari ekin zion Engrazio Aranzadik (Kizkitza), orduko<br />

<strong>nazionalismoa</strong>ren aitzindari politiko <strong>eta</strong> teorilari nabarmenak. Aranarekiko<br />

fideltasunetik abiatuz, gizarte baldintzak kontuan hartzeko ahaleginean kokatu ziren<br />

Aranzadiren teorizazioak. Aipatu fideltasuna nazioa definitzeko erabili zituen<br />

irizpide<strong>eta</strong>n soma daiteke. Horrela, arraza jotzen zuen funtsezko ezaugarritzat, <strong>eta</strong><br />

berarekin batera, hizkuntza. Baina, haren ust<strong>eta</strong>n, arrazak ez zuen, berez, osatzen<br />

nazio bat, <strong>eta</strong> hizkuntza galtzera ere hel zitekeen, nazioa desagertu gabe haatik<br />

(Aranzadi 1931: 19 <strong>eta</strong> hur). Lurraldea naziotasuna garatzen zeneko ingurunea zen,<br />

<strong>eta</strong> etengabeko borrokak sorrarazten zituen, baina, Aranak bezalaxe, Aranzadik ere<br />

uste zuen nazioa, jatorrizko lurraldea utzita, beste lurralde batera bidera zitekeela,<br />

bere izaerari eutsiz (Ibid.: 46-47). I. M. Beobideren ust<strong>eta</strong>n, borondatea edota<br />

kontzientzia bezalako ezaugarririk ez aipatzearen zio nagusia garaiko espainiar<br />

pentsamenduari aurre egitea zen, ezen azken hau talde etnikoen muga objektibo<strong>eta</strong>tik<br />

harago doan borondate historikoan saiatzen zen botere politikoa legitimatzen,<br />

nazioa estatuaren mugekin identifikatuz, horrela (Beobide 1993: 19).<br />

Aranzadirentzat, nazioa egintza <strong>publikoa</strong>n islatzen zen; alegia, estatu subiranoan,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!