Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

24 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
claims through a tendency to acquire a monopoly over the concentrated means of
physical coertion within its territory." (1975: 27)
Baina legitimazio mota ez zen artean legala, pertsonala baizik, eta hau
erabat aldatuko da hurrengo momentuan.
Hirugarren momentua Nazio-Estatuaren sorrera iragartzen duten iraultza
politiko modernoek hasitakoa da. Esan bezala, aldaketa garrantzitsuena
boterearen legitimazioak jasandakoa da, zeinaren funts historikoa burgesiak
zeukan ziurtasun juridikoaren beharrizanean kausi baitaiteke, botere politiko
pertsonalak dakarren arbitrarietatea saihestu nahian (Pérez-Agote 1995).
Horrela, lehen aipatutako estatuaren eta gizartearen arteko eten nabarmenak,
batetik, eta komunitate lotura zaharren apurketak, bestetik, kohesio mota berri
baten beharra ekarri zuten. Hartarako, nazio ideiak berebiziko garrantzia hartu
zuen, haren magalean interes zabal multzoa babes zitekeen eta. J. Breuillyk
(1990: 52 eta hur.) dioen bezala, nazioaren interesak aldarrikatu ahal ziren
estatuak soilik bateraturiko hamaika interes zatikatu eta pribaturen ordez.
Estreinako aldiz, gizartea zerbait bateratu kontsideratu zen, eta nazioak haren
esentzia adierazten zuen. Era berean, jendea komunitate -nazio- bateko kide
sentitu zen, eta komunitateak jendearen leialtasuna exijitu zuen.
Hartara, monarkiaren instituzio politikoekiko harremanetan zegoen nazio
kontzeptua monarkiaren beraren kontra bihurtu zen:
"Así pues, el proceso que creó la idea moderna del Estado, en su forma más
antigua, también dio lugar al concepto político de la nación. (...) Una vez
planteada la pretensión de soberanía en nombre de una unidad determinada y
definida territorialmente, fue natural relacionarla con los atributos particulares de
dicha unidad." (Breuilly 1990: 377, 378)