26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

236 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

tradizionalaren defentsan aritu zen. Testuinguru horr<strong>eta</strong>n abiatu <strong>eta</strong> hedatu zen<br />

ideia nazionalistak euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren lehen teorilari <strong>eta</strong> antolatzailea izan<br />

zenaren izen-deiturak zeuzkan atzean.<br />

3.2.1.- Sabin Arana <strong>eta</strong> nazio integrazioa<br />

Espainiartasuna nagusitu, <strong>eta</strong> euskaldunek utzikerian jarraituz gero, euskal<br />

herria desagertzeko zorian atzematen zuen Aranak. Sentimentu horrek eraginda,<br />

euskal nazioa zertan datzan zehazteari ekin zion 12 <strong>eta</strong>, hartarako, ustezko faktore<br />

bereiztaileenak baliatu zituen kanpokoarekiko diferentzia azpimarratzeko, hots,<br />

estatuak bultzatzen zuen espainiar identitateak zehaztutakoei aurrez aurre jartzeko<br />

(Gurruchaga 1985: 126). Nazioaren definizio objektiboa egin zuen <strong>eta</strong>, Hagan 1898an<br />

autodeterminazio eskubidea baiezturik gelditu zen arren, Aranak biztanleen<br />

borondatearen gainetik ezarri zuen naziotasuna, jaiotzarekin bat eskuratzen dugun<br />

izaeratzat jo zuen <strong>eta</strong> (Larronde 1977: 151). Nazioa arraza diferentziatuan gauzatzen<br />

zen, ezen dudarik ez zeukan berezko euskal arraza bat bazegoela, euskal jendearen<br />

jatorri puroa, nahasi gabea adierazten zuena. Hori guztia argi froga zitekeen<br />

euskaldunen ohitura <strong>eta</strong> bizimodu<strong>eta</strong>n, beti ere moral kristauaren esan<strong>eta</strong>ra<br />

garatuak.<br />

Berezkotasun hori historian ere islatzen zen, lege zaharraren bidez.<br />

Foruzal<strong>eta</strong>sunaren oinordeko <strong>eta</strong> aldi berean etsai zen Arana. Foruek euskal izaera<br />

diferentziatua azaltzen zuten, baina ez ziren Gaztela <strong>eta</strong> <strong>Euskal</strong> Herriaren arteko<br />

itunaren emaitza, foruzaleek zioten bezala. Aitzitik, berezko euskal instituzio bat<br />

izanik, konkistaz izan ziren ebatsiak. Euskadik ez zuen behar, hortaz, espainiar<br />

estatuaren onespenik, <strong>eta</strong> bakarrik lortuko zuen bere izaera garatzea independentzia<br />

lortzen zuenean. Zazpi herrialdeen batuk<strong>eta</strong> aldarrikatzeaz gain, herrialde bakoitzari<br />

12 Ik. "¿Qué somos?", Bizkaitarra 28, 29 <strong>eta</strong> 30; in Arana 1965: 606-608; 625-628 <strong>eta</strong> 637-641.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!