26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>: eskari deszentralizatzaile<strong>eta</strong>tik ikastolara 231<br />

oraindik beroa zegoenean 'la lengua es la nacionalidad' (...) zioen <strong>eta</strong> foruen<br />

aurkakoek euskarari gerra deklaratu ziotela salatu." (1997:171)<br />

Alabaina, Zabal<strong>eta</strong>k berak geroago dioskunez, ezin esan daiteke Campionek<br />

espainiar nazioa koloka jartzen zuenik, ezta espainiartasunarekiko inolako kezkarik<br />

azaltzen zuenik ere; berarentzat euskalduntasuna <strong>eta</strong> espainiartasuna ez baitziren<br />

kontrajarriak (Ibid.: 173, 179).<br />

Esan bezala, kultura identitatearen erdigunea hizkuntza zen, baina euskal<br />

hizkuntzak etsai anitz zituen; beraien artean, euskaldunen axolagabekeria, <strong>eta</strong>, batik<br />

bat, eskol<strong>eta</strong>n gaztelania hutsa erabiltzea. Hezkuntza sistemari egozten zion<br />

gaztelaniatze prozesuaren errudun izatea, <strong>eta</strong>, <strong>hezkuntza</strong> sistemaren barruan,<br />

euskararen galeraz gain, endekatze morala zekarten maisu-maistrei. Egoera horri<br />

aurre egiteko, eskolan euskarari lekua egitea proposatu zuen. Lehenik <strong>eta</strong> behin,<br />

eraztunaren praktika zokoratu beharra zegoen, <strong>eta</strong>, berarekin batera, diputazioek<br />

laguntza berezia eskaini behar zuten eskol<strong>eta</strong>n elebitasun orekatua lortzeko<br />

helburuarekin.<br />

Dena den, Campionek ez zion protagonismo handirik ematen <strong>hezkuntza</strong><br />

sistemari euskararen salbazioan. Foruzale honen hizkuntza arradikaltasuna<br />

azpimarratu guran, sarritan aipatu ohi da, orduko <strong>hezkuntza</strong> sistemak euskarazko<br />

irakaskuntza bermatzen ez zuenez gero, estatu eskolarako absentismoa ere<br />

proposatzera heldu zela (ik. Campion 1985: 209). Alta, Campionen pentsamenduaren<br />

jitetik hurbilago legoke esatea ez zegoela <strong>hezkuntza</strong>ren orokortzeaz kezkaturik. Are<br />

gehiago, bere katolizismo <strong>eta</strong> antiliberalismoaren eraginez, eskola <strong>publikoa</strong> unean<br />

uneko gobernuaren jabe zen alderdi politikoaren tresnatzat jo zuen (Ibid.: 207-08).<br />

Kritika politikoaz gain, ideia horiek kulturari buruz zeukan pentsamendua<br />

adierazten dute. 10 Hain zuzen ere, Campionen ustez, alde nabarmena dago kultura<br />

10 Campionen kultura pentsamenduaz, ikus Amezaga 1995: 53-55; <strong>eta</strong> Elorza 1978: 35 <strong>eta</strong> hur.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!