26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

222 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

berezitasunaren nabarmentze hark ondoren sortu zen <strong>nazionalismoa</strong>ren oinarriak<br />

finkatu zituen.<br />

Foruzal<strong>eta</strong>sun politikoa Nafarroan <strong>eta</strong> Bizkaian azaldu zen aktiboen, <strong>eta</strong> talde<br />

bitan eratu zen. Honelaxe deskribatzen du euren garapena J. L. de la Granjak (1995:<br />

30-31):<br />

a) Nafarroako Asociación <strong>Euskara</strong> (<strong>Euskal</strong> Elkartea), osagai kultural esanguratsu<br />

bat eduki zuena. Figura aipagarriena A. Campion izan zen. Politikoki, liberal <strong>eta</strong><br />

karlisten aldeko banak<strong>eta</strong> gaindituko zuen Foruen aldeko blokea osatzearen alde<br />

zeuden, baina porrot egin zuten saio hartan, 1880ko hamarkadan karlismoa<br />

politikara itzuli, <strong>eta</strong> Alderdi Foruzalea (Partido Fuerista) sortu zenean. Elkartearen<br />

kide batzuk geroago Sabin Aranak proposaturiko mugimendu nazionalistan<br />

integratu ziren, haren tesi guztiekin ados ez zeuden arren; konkretuki, euskal<br />

nazioaren funtsezko irizpidetzat arraza jotzearekin <strong>eta</strong> helburu politikotzat <strong>Euskal</strong><br />

Herriaren independentzia hartzearekin. Edozein modutan ere, nazionalismotik<br />

hurbil zegoen talde honen proiektuak ez zuen arrakastarik erdietsi, nafar gizartea<br />

artean industrializatu gabe zegoelako <strong>eta</strong> <strong>nazionalismoa</strong>ren sorreran erabatekoak<br />

izango ziren klase ertainek ahuldade nabaria erakusten zutelako.<br />

b) Bilboko Sociedad <strong>Euskal</strong>erria (<strong>Euskal</strong>erria Elkartea), aitzindari Sagarminaga<br />

zuena. Nafarroako <strong>Euskal</strong> Elkartearekin bat egin zuten Jaungoikoa <strong>eta</strong> Foruak<br />

lemapean, baita lau herrialde<strong>eta</strong>ko batasun politikoaren beharrean ere. Baina 1880ko<br />

hamarkadarako, Foruak berreskuratzeko aukera ilunduz zihoan, <strong>eta</strong> foruzal<strong>eta</strong>suna<br />

ez zen egokitzen gertatzen ari ziren aldaket<strong>eta</strong>ra. Elkarte hon<strong>eta</strong>ko sektore bat, Sota<br />

buru zela, EAJra hurbildu zen orduan, <strong>eta</strong> <strong>Euskal</strong>erriakoak izeneko tendentzia osatu<br />

zuten, joera autonomizale <strong>eta</strong> moderatua defendatuz alderdiaren barruan.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!